article banner
Belastingen

eHerkenning: Nu ook burgers de klos

Drs. Cor Overduin Drs. Cor Overduin

Hoewel we nog altijd op allerlei belangrijke antwoorden op vele Kamervragen wachten, inzake kosten voor bedrijven die verplicht met eHerkenning belastingaangifte moeten doen, breidt dit virus zich nu snel uit. Waar tot vorige week de aandacht alleen naar bedrijven en organisaties uitging die op kosten worden gejaagd, moeten we er dus ook rekening mee gaan houden dat burgers moeten gaan betalen om belastingaangifte te kunnen doen.

Lees ook: eHerkenning niet gratis: 8 grote gebreken en vraagtekens >>
Lees ook: eHerkenning: toch compensatie voor aanschafkosten >>

Wie gaat de kosten dragen?

In een eerdere publicatie sprak ik al die vrees uit. En de behandeling in de Tweede Kamer op 5 februari 2020 maakt duidelijk dat dit inderdaad het geval is. Tenminste, als het aan de Minister ligt. Het is te hopen dat de Tweede Kamer hier niet mee akkoord gaat. Er wordt nu op stel en sprong een wet ingevoerd waarvan niet doordacht is welke gevolgen deze heeft. Hoogste tijd om in dit dossier de inmiddels in de politiek populair geworden ‘pauzeknop’ maar eens goed in te drukken. Want bij dit soort fundamentele en principiële kwesties moet eerst een goede afweging worden gemaakt. Daar ontbreekt het momenteel aan. Als de voortschrijdende digitalisering een bepaald veiligheidsniveau vereist om op een goede manier digitaal met de overheid te communiceren, dan is de vraag wie daarvan de kosten moet dragen. En bij welke partij wordt de uitgifte van het gewenst inlog-middel belegd: moet dat de overheid zijn of mag dit bij private partijen belegd worden?

Toegang tot de overheid is een basisrecht

Het lijkt er nu op dat de keus al lang is gemaakt, waarbij de gebrekkige staat van dienst van onze overheid bij IT-projecten ertoe leidde dat het dus maar aan de private partijen overgelaten moet worden. Maar degenen die letterlijk de rekening moeten betalen, zijn totaal niet gekend in deze afweging. Je zal maar een belastingplichtig bedrijf of burger zijn! En andere partijen beslissen dan even dat een systeem wordt gekozen waarbij de rekening wordt neergelegd bij de belastingbetaler. Dat is makkelijk zaken doen hoor, met de portemonnee van een ander. Het is te hopen dat onze volksvertegenwoordigers hun rug recht houden en zo nodig het advies van de Raad van State nog maar eens aanhalen: “Toegang van burgers tot de overheid is een basisrecht dat niet afhankelijk mag worden van private partijen”. En voeg daar wat mij betreft maar aan toe dat dit gratis moet zijn.

Uitstel

Inmiddels is de overheid richting 60.000 belastingplichtige kleine ondernemers en (non profit-)organisaties in de knel gekomen. Voor hen is overstappen naar eHerkenning niet mogelijk. Maar ja, de oude schoenen waren al weggegooid, want op de oude manier inloggen bij de Belastingdienst gaat sinds 1 januari 2020 niet meer. Het lijkt mij dat dit probleem al veel eerder bekend was (zie bijvoorbeeld een presentatie van de Belastingdienst waaruit is op te maken dat reeds in maart 2019 die problemen gesignaleerd zijn) en men dus eerder had moeten onderkennen dat invoering per 1 januari 2020 niet mogelijk was. Maar kennelijk was er een olietanker op stoom gekomen die niet meer te stoppen viel? De Minister van Binnenlandse Zaken had vervolgens op 29 januari 2020 al een brief van 5(!) bladzijden nodig om uit te leggen wat er nu allemaal nog aan knelpunten is. En op 31 januari 2020 maakte de Belastingdienst bekend dat er uitstel wordt verleend voor loonaangifte 2020 tot 1 juli 2020.

Vele vragen

Hiermee wordt slechts tijd gekocht, bovendien veronderstelt de Belastingdienst dat je dan wel alsnog gaat overstappen op eHerkenning want alleen dan geldt dat uitstel. Dat klinkt nog steeds als verplichte winkelnering. Wat nu als ik niet kan overstappen op eHerkenning (zie de brief van de Minister)? Geldt dan geen uitstel? Volgen er boetes omdat ik dan te laat aangifte doe? En boetes omdat ik te laat de belasting afdraag? Het echte probleem blijft bovendien ook nog steeds op tafel: komt er alsnog een gratis alternatief of niet? En als dat er komt, worden dan de ondernemers die dan achteraf ten onrechte kosten hebben gemaakt door over te stappen op eHerkenning, alsnog gecompenseerd voor de aanschafkosten?

Duidelijk is dat voorlopig nog veel onduidelijk is. En dat vanwege een wet die al sinds 2017 rondwaart in politiek Den Haag. Alle tijd om tot een goed doordacht wetsvoorstel te komen, zou je denken. De realiteit is zo ongeveer het tegenovergestelde daarvan. Wordt vervolgd... 

Actualiteiten