Welk btw-tarief moet u op prestaties toepassen per 1 januari 2019?

Robert-Jan Brethouwer 30 nov 2018

Met ingang van 1 januari 2019 wordt het verlaagde btw-tarief verhoogd van 6 procent naar 9 procent. Dit heeft onder andere gevolgen voor ondernemers in de zorg zoals ziekenhuizen, apotheken en zorginstellingen. Weet u welk tarief van toepassing is op prestaties die u rond 1 januari 2019 verricht? Lees onze praktische richtlijn met voorbeelden.

In tegenstelling tot eerdere tariefwijzigingen, waarbij het moment van presteren van belang was voor het vaststellen van het btw-tarief, wordt door het Ministerie van Financiën voor het bepalen van het toepasselijke tarief nu aangesloten bij het moment waarop de btw verschuldigd wordt. Hier dient allereerst onderscheid gemaakt te worden tussen ondernemers die het kasstelsel toepassen en ondernemers die het factuurstelsel toepassen. Indien ondernemers het factuurstelsel toepassen dient er vervolgens onderscheid gemaakt te worden tussen ondernemers die verplicht zijn om facturen uit te reiken en ondernemers die niet verplicht zijn om een factuur uit te reiken.

1. Kasstelsel

Als u het kasstelsel toepast, is het moment waarop u de betaling ontvangt bepalend voor het btw-tarief. Ontvangt u de betaling in 2018 dan geldt het tarief van 6 procent, ook als een eventuele factuur in 2019 wordt uitgereikt en/of de prestatie in 2019 wordt verricht. Het advies is dan ook om, indien mogelijk, voor prestaties onder het verlaagd btw-tarief die in 2018 zijn verricht te zorgen dat ook de betaling in 2018 ontvangen wordt, zodat 6 procent btw verschuldigd is.

Prestaties onder het verlaagd btw-tarief die in 2018 zijn verricht maar waarvan de betaling in 2019 ontvangen wordt, zijn belast met 9 procent btw.

Uit de praktijk horen wij dat dit tot vervelende situaties kan leiden. Zo begrijpen wij dat er apotheken zijn die het kasstelsel toepassen en de kosten van de verstrekte medicijnen via een afrekening declareren bij de verzekeraars. Wanneer de apotheek (die het kasstelsel toepast) in januari 2019 de betaling van de verzekeraar ontvangt voor de in december 2018 geleverde medicijnen, is de apotheek 9 procent btw verschuldigd. Vele verzekeraars hebben echter reeds aangegeven slechts 6 procent te willen betalen over de in december 2018 geleverde medicijnen.

Actualiteiten

2. Factuurstelsel

Als u het factuurstelsel toepast, hangt het er vanaf of u verplicht bent om een factuur uit te reiken of niet.

2.1. Geen factureringsverplichting

Bent u niet verplicht tot het uitreiken van een factuur - zoals bij leveringen en diensten aan privépersonen – dan geldt dat de prestatie belastbaar is op het moment van het verrichten van de prestatie. Het btw-tarief dat u moet toepassen is dan het btw-tarief dat geldt op het tijdstip van het verrichten van de prestaties. Ook als u een factuur uitreikt is de datum waarop deze factuur wordt uitgereikt niet relevant voor het vaststellen van het toepasselijke btw-tarief.

Voorbeeld 1

Apotheek A verricht op 30 december 2018 een levering van hoestdrank (zonder recept) aan mevrouw B, geen ondernemer, en stuurt haar daarvoor op 2 januari 2019 een factuur. Op deze factuur moet Apotheek A 6 procent btw in rekening brengen. Het tijdstip van verrichten van de prestatie is bepalend.

Voorbeeld 2

Apotheek A heeft gedurende de maand december 2018 medicijnen verstrekt aan particulieren. Alle medicijnen zijn geleverd in december 2018. Op 4 januari 2019 stuurt apotheek A een afrekening aan zorgverzekeraar B voor de geleverde medicijnen aan verzekeringnemers van zorgverzekeraar B in de maand december 2018.

Aangezien apotheek A formeel geen factuur stuurt maar een afrekening (de zorgverzekeraar is namelijk niet de afnemer van de medicijnen, dit zijn de particulieren waaraan de medicatie wordt verstrekt), heeft de apotheek geen verplichting om een formele btw-factuur uit te reiken aan de zorgverzekeraar.

Apotheek A moet zorgverzekeraar B 6 procent btw op de factuur in rekening brengen, het tijdstip van de prestatie is bepalend.

2.2 Factureringsverplichting

2.2.1 Hoofdregel

Moet u als ondernemer voor uw leveringen en/of diensten verplicht een factuur uitreiken? Dan geldt dat op de transacties waarvoor deze facturen worden uitgereikt het btw-tarief van toepassing is dat geldt op het moment waarop deze facturen worden uitgereikt. Of, als dit eerder is, op de vijftiende dag van de maand volgende op die waarin de goederenlevering of de dienst is verricht.

Voorbeeld 3

Apotheek A verkoopt op 11 december 2018 medicijnen aan Ziekenhuis B en reikt daarvoor op 11 januari 2019 een factuur uit. Apotheek A moet op deze levering het btw-tarief van 9 procent toepassen, het tijdstip van het uitreiken van de factuur is bepalend.

Indien btw-vrijgestelde afnemers prestaties afnemen in 2018 van ondernemers waarop het verlaagde btw-tarief van toepassing is, dan is het raadzaam om de leveranciers te verzoeken om de factuur nog in 2018 uit te reiken. Dit scheelt namelijk 3 procent btw die niet voor aftrek in aanmerking komt bij de btw-vrijgestelde afnemer.

Voorbeeld 4

Apotheek A verkoopt op 13 november 2018 medicijnen aan Ziekenhuis B en reikt daarvoor op 11 januari 2019 een factuur uit.

Apotheek A moet op deze levering het btw-tarief van 6 procent toepassen. Het tijdstip waarop de factuur uiterlijk had moeten worden uitgereikt - 15 december 2018 - is bepalend.

2.2.2 Vooruitbetalingen

Als de partijen zijn overeengekomen om een betaling te doen voordat de prestatie is verricht of er een factuur is uitgereikt, is het tarief van toepassing dat geldt op het tijdstip waarop de vergoeding - geheel of gedeeltelijk - wordt betaald/ontvangen. Als er in verband met deze vooruitbetaling een factuur wordt uitgereikt vóór het tijdstip waarop de vooruitbetaling is ontvangen, is de factuurdatum bepalend voor het vaststellen van het toepasselijke btw-tarief.

Waar het ministerie van Financiën normaal gesproken een overgangsregeling treft waardoor het btw-voordeel op vooruitbetalingen wordt tenietgedaan door een additionele heffing van het tariefverschil (dit zou nu een heffing van 3 procent zijn, verschuldigd op 1 januari 2019), heeft het ministerie aangekondigd dat dit voor deze tariefsverhoging niet het geval is. Vooruitbetalingen kunnen dus deze keer een tarief voordeel opleveren!

Voorbeeld 5

Apotheek A en Ziekenhuis B komen op 30 november 2018 overeen dat Apotheek A in februari 2019 medicijnen levert aan Ziekenhuis B, de medicijnen moeten nog worden geproduceerd. Er is een prijs overeengekomen en dat het ziekenhuis 50 procent aanbetaalt. Apotheek A verzoekt Ziekenhuis B op 27 december 2018 om vooruitbetaling van de helft van de overeengekomen vergoeding en reikt daarvoor op die datum een factuur uit. Apotheek A ontvangt deze vooruitbetaling op 18 januari 2019.
Apotheek A moet 6 procent btw op de factuur in rekening brengen, het tijdstip van uitreiken van de factuur voor de vooruitbetaling is bepalend.

Voorbeeld 6

Apotheek A en Ziekenhuis B komen op 28 november 2018 overeen dat Apotheek A in februari 2019 medicijnen levert aan Ziekenhuis B, de medicijnen moeten nog worden geproduceerd. Er is al een prijs overeengekomen. Apotheek A verzoekt Ziekenhuis B op 8 januari 2019 om vooruitbetaling van de helft van de overeengekomen vergoeding en reikt daarvoor op die datum een factuur uit. Apotheek A ontvangt deze vooruitbetaling op 17 januari 2019.

Apotheek A moet 9 procent btw op de factuur in rekening brengen, het tijdstip van uitreiken van de factuur voor de vooruitbetaling is bepalend.

Heeft u vragen over welk btw-tarief van toepassing is op prestaties die u rond 1 januari 2019 verricht? Neem contact op met .