Moet ik mijn spaargeld van de bank halen bij een negatieve rente?

De rentes blijven dalen en dalen. In sommige landen is de negatieve spaarrente de realiteit voor mensen die sparen bij de bank. Ook in ons land komt dit verschijnsel nu wel heel dichtbij, als we de media mogen geloven. Wat is wijsheid als dat ook in Nederland gaat gebeuren? U zou denken: als het geld kost om spaargeld op de bank te hebben, dan kan ik het maar beter opnemen en contant aanhouden. Uit een recent onderzoek onder ouderen blijkt dat maar liefst 6 op de 10 mensen dit serieus overweegt.

Meer weten over box 3? Bekijk ons box 3 dossier >>

Uiteraard bespaart u dan bankkosten en de negatieve rente. Maar er kleven ook diverse nadelen aan. Het meest praktische nadeel: waar laat u dat contant geld? Het idee dat u in huis letterlijk een grote stapel bankbiljetten hebt, is uit oogpunt van veiligheid niet aanlokkelijk. Bovendien dekken inboedelverzekeringen bij schade of diefstal hooguit een zeer beperkt bedrag aan contant geld.

Behalve dit praktische punt is er nog een partij waar u serieus rekening mee moet houden. Dat is de belastingdienst. Voor de box 3 heffing telt niet alleen uw spaargeld op de bank mee, maar ook contant geld. Beide zijn immers vermogen. Ook contant geld moet u netjes opgeven als box 3 vermogen in uw belastingaangifte. In de huidige box 3 regeling is er geen verschil in belastingheffing tussen spaargeld op de bank en contant geld. Maar let op. Dat wordt in 2022 echter heel anders!

In het voorstel dat 6 september 2019 bekend werd gemaakt, gaat men wel een onderscheid maken tussen enerzijds spaargeld en anderzijds overig vermogen. In dat nieuwe systeem wordt spaargeld niet of nauwelijks belast, zolang de spaarrente heel erg laag blijft. Maar alles wat geen ‘spaargeld’ is, wordt straks veel zwaarder belast. Namelijk op basis van een forfaitair rendement van 5,33 procent.

Een cijfervoorbeeld dat zich afspeelt in 2022:

Mark heeft 100.000 euro gespaard. Dat staat op de bank. Maar de spaarrente is in 2022 negatief: de bank berekent een negatieve spaarrente van 0,5 procent. Het geld op de bank aanhouden kost dan 500 euro per jaar. Omdat het spaargeld op de bank staat, heft de belastingdienst in de nieuwe box 3 geen belasting. Mark houdt dus 99.500 euro over.

Buurman Wopke heeft ook 100.000 euro gespaard. Hij heeft het niet zo op de banken sinds die dreigen met negatieve spaarrente. Thuis heeft hij nog een mooie oude sok (een erfstuk uit de familie) die nu maar weer dienst moet gaan doen. Op 30 december 2021 haalt hij al het geld van de bank en stopt het thuis in de oude sok. Van de bank heeft Wopke dan geen last, maar van de belastingdienst wel. Die constateert 100.000 euro vermogen dat geen officieel spaargeld is. En dus wordt Wopke als ‘belegger’ hiervoor belast: 100.000 euro maal 5,33 procent (rendement) is een normrendement van afgerond 5.300 euro. Daarop mag het vaste bedrag van 400 euro in mindering worden gebracht, zodat een box 3 inkomen resulteert van 4.900 euro. Daarover moet dan 33 procent aan box 3 belasting worden betaald. Dat is 33 procent van 4.900 euro is afgerond 1.600 euro. Dat moet Wopke dus betalen over zijn vermogen in de oude sok. Wopke houdt dus 98.400 euro over. Dat is 1.100 euro slechter dan buurman Mark.

Dit cijfervoorbeeld maakt twee zaken duidelijk:

1. De negatieve rente op spaargeld moet lager zijn dan (afgerond) -1,6 procent voordat de oude sok thuis gunstiger is, en
2. Het nieuwe (2022) box 3 systeem zoals het nu is voorgesteld, maakt wel een heel groot onderscheid in belastingdruk tussen spaargeld op de bank enerzijds en alle overige vormen van vermogen anderzijds

Moraal van het verhaal: het idee om geld van de bank te halen zodat u geen last heeft van negatieve spaarrente, roept in 2022 een andere kostenpost op: hogere box 3 belastingheffing. Het lijkt een beetje op het gezegde ‘door de kat of de hond gebeten worden’. Neem daarom geen overhaaste beslissingen als de spaarrente negatief wordt, denk goed na en vergelijk de cijfers van beide scenario’s.