article banner
Horizontaal toezicht

Horizontaal Toezicht in 2020 – wat verandert er?

De enige daadwerkelijke constante binnen het fiscale werkveld is de verandering zelf. Waar de Belastingdienst in het verleden weg wilde van boekenonderzoeken en zo 'Horizontaal Toezicht' presenteerde, zien wij in 2020 een nieuwe, herziene en aangescherpte variant van dit thema verschijnen. Nog steeds blijft het afsluiten van een Horizontaal Toezicht-convenant met de Belastingdienst een aantrekkelijke propositie.

Wilt u meer weten over Horizontaal toezicht? 

Grant Thornton beschouwt Horizontaal Toezicht als dé manier voor organisaties om hun fiscale compliance efficiënter te organiseren en meer duidelijkheid vooraf te krijgen bij fiscale vraagpunten. Horizontaal Toezicht helpt bij het tijdig signaleren en beheersen van fiscale risico’s, waardoor er eerder duidelijkheid over de fiscale positie van de organisatie ontstaat en de aangiften sneller worden afgehandeld. Daardoor ontstaat er meer ruimte voor ondernemen. Dit zijn bewezen voordelen van Horizontaal Toezicht.

Hoe het was..

Bij Horizontaal Toezicht ‘oude stijl’ werden de verantwoordelijkheden meer bij organisaties zelf neergelegd. Dit krijgt vorm rond een drietal controlebegrippen: transparantie, vertrouwen, begrip. Horizontaal Toezicht vraagt van zowel de organisatie als de Belastingdienst om ander gedrag, waarvan de spelregels zijn vastgelegd in een convenant. Uitgangspunt is dat de Belastingdienst er vanuit gaat dat u op een juiste en tijdige wijze aangifte doet. Bovendien dient u vooraf materiële, fiscaal onzekere posities voor te leggen. Deze basisprincipes blijven ongewijzigd.

In de praktijk bleek dat de mate van toezicht op de uitvoering van ‘HT’ nogal verschilde. Sommige belastingplichtigen met een Horizontaal Toezicht-convenant bleken zeer goed in staat om hun fiscale risico’s correct in te schatten en te beheersen, onder andere door een effectieve inzet van een Tax Control Framework. Aan de andere kant liet de mate van interne beheersing bij andere belastingplichtigen wel eens te wensen over, of kwam de ontwikkeling naar een hoger niveau van fiscale risicobeheersing niet op gang. Ook de verwachte besparing bij de Belastingdienst rondom de inzet van de (beperkte) capaciteit qua mankracht was niet conform verwachting.

... en hoe het gaat worden 

De ervaringen uit het verleden zijn geëvalueerd. En vervolgens is dan ook besloten het Horizontaal Toezicht aan te passen met de geleerde lessen, ingaande 2020. In plaats van zoveel mogelijk belastingplichtigen in een Horizontaal Toezicht situatie krijgen, wordt de focus verlegd naar een meer passende vorm van toezicht bij verschillende typen belastingplichtigen. Voorts beoogt men een inhoudelijk ‘zwaarder’ toezicht bij de organisaties die in Horizontaal Toezicht blijven.

Drie soorten convenanten in plaats van twee

De vorm van het individueel HT-convenant is de afgelopen jaren verder uitgerold over steeds meer organisaties. Dit gaat veranderen. Bij de 100 grootste en meest complexe ondernemingen in Nederland wordt het individuele convenant vervangen door ‘individuele toezichtplannen’, waar de Belastingdienst met meer kennis en meer mankracht gaat handhaven op een niet-gestandaardiseerde manier.

Voor de groep ‘daaronder’ blijft een individueel convenant mogelijk maar gaat deze strenger gehandhaafd worden. Er komen naar verwachting aangescherpte eisen omtrent de interne beheersingsmaatregelen en de toetsing daarop gaat frequenter worden. Voor de afbakening van de groep ‘daaronder’ wordt aangehaakt bij de criteria die gelden om aangemerkt te worden als ‘grote controleplichtige’ zoals opgenomen in het Burgerlijk Wetboek (Boek 2:397 BW). Concreet gaat het hier om rechtspersonen die aan de volgende criteria voldoen:

  • €40 miljoen of meer netto-omzet;
  • €20 miljoen of meer aan activa;
  • 250 of meer werknemers in dienst.

Om onder deze groep te vallen, dienen minimaal twee van deze criteria van toepassing te zijn. Een reeds afgesloten Horizontaal Toezicht-convenant is nog maximaal drie jaar geldig.

De groep belastingplichtigen die niet tot de ‘top 100’ behoort en niet valt onder de hierboven genoemde criteria kan geen individueel Horizontaal Toezicht-convenant meer afsluiten. De huidige afgesloten convenanten gaan naar verwachting eenzijdig opgezegd worden door de Belastingdienst. Voor deze groep belastingplichtigen blijft het bestaande intermediairsconvenant de enige mogelijkheid om toch onder Horizontaal Toezicht te blijven vallen. Uiteraard biedt Grant Thornton cliënten ook de mogelijkheid deel te (blijven) nemen aan Horizontaal Toezicht via ons intermediairsconvenant.

Voor veel van onze cliënten heeft het bestaande Horizontaal Toezicht geleid tot meer rust en zekerheid op het fiscale front. Deelname aan Horizontaal Toezicht is en blijft een keuze van u, ook bij een veranderde aanpak van de Belastingdienst in 2020. Grant Thornton blijft voorstander van het initiatief en adviseert u graag bij het uitstippelen van de juiste route en, waar nodig, het implementeren van een goed werkend Tax Control Framework. De uiteindelijke beslissing ligt bij u.

Meer weten? 

Ongeacht de omvang van uw organisatie blijft Horizontaal Toezicht kansen bieden. Of uw organisatie nu groot, middelgroot of klein is, wij adviseren u graag over het Horizontaal Toezicht dat bij u past.

Actualiteiten

Bent u ‘in control’ voor uw fiscale risicobeheersing?

Snel veranderende wet- en regelgeving, een toenemende beschikbaarheid van fiscale data en meer interesse van stakeholders voor de fiscale positie van uw onderneming. Meer weten? 

Download het rapport Tax control: Van fiscale risico’s naar beheersing