Ik heb een vraag! neem contact op
De impact van het coronavirus laat zich nog niet meten. Er worden scenario’s uitgewerkt, liquiditeitsbegrotingen opgesteld, forecasts gemaakt, maar dit alles vindt plaats onder grote onzekerheid. Tegelijk is het gebruikelijk dat eventueel noodzakelijke aanvullende financiering slechts verkregen kan worden als een jaarrekening van het voorgaande jaar kan worden verstrekt. Ook bedrijven die de kredietwaardigheid van hun afnemers willen beoordelen hebben grote behoefte aan financiële informatie van deze afnemers. Er zal dus een moment komen dat, voor zover dat nog niet is gedaan, de jaarrekening over het boekjaar 2019 moet worden opgesteld.
In Nederland hebben veel bedrijven een boekjaar dat aansluit bij het kalenderjaar en dus afloopt op 31 december. In de jaarrekening worden de resultaten en geldstromen over het boekjaar weergegeven, en de financiële positie van de onderneming per het einde van dat boekjaar. Het uitgangspunt hierbij is dat alle gebeurtenissen die in deze periode hebben plaatsgevonden, of hun oorsprong vinden in deze periode in de jaarrekening worden verwerkt.
De vraag is of het ontstaan van COVID-19 onder deze gebeurtenissen valt. Op 31 december 2019 was het coronavirus nog iets wat zich in China afspeelde, en nauwelijks invloed had op onze verwachtingen voor het jaar 2020. Nu, 3 maanden later, beheerst het coronavirus het dagelijks leven en een belangrijk deel van de inhoud van onze gesprekken. De Richtlijnen voor de jaarverslaggeving noemen dit een gebeurtenis na balansdatum die geen nadere informatie geeft over de feitelijke situatie na balansdatum. Deze gebeurtenissen worden niet in de jaarrekening 2019 verwerkt.
Discontinuïteit
Er is één situatie waarbij de impact van het coronavirus wel in de jaarrekening 2019 wordt verwerkt: als er geen sprake meer zou zijn van continuïteit van uw onderneming worden de posten in de jaarrekening gewaardeerd op liquidatiewaarde. Dat betekent dat u waardeert tegen de verwachte opbrengsten minus te betalen kosten op liquidatiedatum. In dat geval neemt u in die inschatting de impact van het coronavirus wel mee.
Continuïteit
Wanneer er geen sprake is van discontinuïteit, kan het coronavirus wel invloed hebben op de beslissingen van de gebruikers van de jaarrekening. Immers, mogelijk komt de noodzaak voor een aanvullende financiering of extra leverancierskrediet juist door de coronacrisis. Een mogelijke kredietverstrekker zal dan ook behoefte hebben aan informatie over de impact die dit virus op uw bedrijf heeft. In de jaarrekening komt u hieraan tegemoet door deze gebeurtenis en de impact op uw onderneming te beschrijven onder de gebeurtenissen na balansdatum, een toelichting op te nemen in het directieverslag en in sommige gevallen zult u ook moeten toelichten wat de verwachte impact is voor de continuïteit van de onderneming.
Onder deze kop beschrijft u de aard van de uitbraak van het coronavirus, en een schatting van de financiële gevolgen voor uw onderneming. Als dat niet mogelijk is geeft u dit ook hier aan.
In het bestuursverslag beschrijft u wat de impact van het coronavirus is op de continuïteitsveronderstelling. Ook beschrijft u de voornaamste risico’s en onzekerheden en benoemt u de maatregelen die u als gevolg van het virus heeft genomen, of voornemens bent te nemen. Tenslotte beschrijft u in de zogenaamde ‘toekomstparagraaf’ de impact van het coronavirus op investeringen, financiering, personeelsbezetting en de verwachte impact op rentabiliteit en omzet. Voor sommige bedrijven is de impact op de liquiditeitspositie zo direct, dat ook deze beschreven wordt in het bestuursverslag.
Met name voor ondernemingen in direct getroffen sectoren geldt dat een direct beroep op hun liquiditeit wordt gedaan. Zij moeten in staat zijn om zonder omzet te genereren toch aan hun betalingsverplichtingen te voldoen voor een bepaalde periode. Als een onderneming zelfstandig 12 maanden kan voortbestaan, is er geen sprake van ernstige onzekerheid over de continuïteit van de onderneming en kunt u volstaan met een korte toelichting op deze situatie. Ernstige onzekerheid over de continuïteit ontstaat wel, wanneer de onderneming aanvullende steun nodig heeft om de komende 12 maanden voort te kunnen bestaan. U geeft dan in de toelichting ook aan welke steun u verwacht te krijgen, waardoor de continuïteit van de onderneming geborgd kan worden. De accountant zal in dat geval naar deze tekst verwijzen in de controleverklaring die bij de jaarrekening wordt afgegeven. Wanneer sprake is van een samenstellings- of een beoordelingsverklaring zal deze toelichting in veel gevallen ook daarin worden opgenomen.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat het coronavirus nauwelijks, of zelfs een positief effect heeft op de rentabiliteit en liquiditeit van uw onderneming. Ook in die gevallen raden wij u aan dit toe te lichten in de jaarrekening, zodat dit voor de gebruikers van de jaarrekening duidelijk is.
Bij de waardering van de individuele posten in de jaarrekening (bijvoorbeeld handelsvorderingen, onderhanden projecten en voorzieningen) kunnen zich de nodige vragen voordoen. Wij raden u aan contact op te nemen met uw accountant om na te gaan of dit voor uw jaarrekening van toepassing is.
In dit artikel zijn wij ingegaan op de impact van het coronavirus op de jaarrekening. Daarbij is de impact van het coronavirus vooral bezien vanuit de bepalingen zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De betekenis voor de IFRS jaarrekening is door ons nader uiteengezet in deze te downloaden publicatie.
