Alphen aan den Rijn, 12 april 2017 – Volgens het meest recente internationale business report van Grant Thornton ligt wereldwijd het zakelijk optimisme aan het begin van het tweede kwartaal van 2017 op het hoogste niveau ooit (49%).

Het onderzoek toont aan dat het vertrouwen met name sterk is gestegen in de VS. Het optimisme is hier toegenomen van 54% in het vierde kwartaal van 2016 naar 80%, het hoogste niveau in 14 jaar. Deze sterke toename onder besluitvormers van middelgrote bedrijven belooft veel goeds voor de economie als geheel, omdat dit deel van de economie vaak fungeert als de motor achter bredere economische groei.

• Wereldwijd zakelijk optimisme stijgt van 38% naar 49%.
• Het zakelijk optimisme in de eurozone ligt op het hoogste niveau in bijna twee jaar – gestegen van 37% in Q4 2016 naar 43% in Q1 2017, in Nederland steeg het optimisme van 78% naar 84%.
• Duitsland neemt het voortouw in Europa: het zakelijk optimisme ligt daar op 72% (+13 pp).
• Export verwachtingen nemen toe, met name in Duitsland (+13%, Nederland (+12%) en Ierland (+10%) en de Amerikaans markt lonkt.
• Tekort aan gekwalificeerd personeel dreigt doordat lonen achterblijven op de inflatie.

Optimisme in EU neemt toe, ondanks angst voor politieke instabiliteit

De uitkomsten van Grant Thorntons recentste driemaandelijkse wereldwijde onderzoek onder 2400 bedrijven in 36 economieën suggereren dat de nieuwe bedrijfsvriendelijke regering van de VS fungeert als een katalysator voor het opgebouwde vertrouwen na een lange periode van bemoedigend monetair beleid en een lage olieprijs. Hoewel de dollar over zijn recente hoogtepunt heen is, blijft het een sterke munt ten tijde van relatief goedkope leningen en gezondere wereldwijde groei.

Het optimisme in de lidstaten van de Europese Unie is ook toegenomen, van 34% naar 39% in het vorige kwartaal, ondanks de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om de EU te verlaten. Opmerkelijk is dat de angst voor politieke instabiliteit – vorig jaar met name verwacht door Britse en Amerikaanse bedrijven – het vertrouwen in Europese landen die binnenkort naar de stembus gaan of zoals in Nederland al zijn geweest, niet heeft beïnvloed. Duitse bedrijven, maar ook Nederlandse (+6 pp naar 84%) en Franse bedrijven (+4 pp naar 19%), zijn veel positiever dan drie maanden geleden. Zakelijke leiders kijken naar de veerkracht van de Britste en Amerikaanse economieën, die tot rust zijn gekomen na de politieke gebeurtenissen van vorig jaar.

Bedrijven in de VS wachten nog op resultaat onder de streep

Het optimisme in de VS dringt echter nog niet door tot andere economische factoren. Verwachtingen van bedrijven in de VS over de omzet en winstgevendheid zijn afgenomen van respectievelijk 58% tot 52% en van 55% tot 52%.

Marcel Welsink, CFO bij Grant Thornton in Nederland, zegt hierover: “Als de grootste economie ter wereld, wakkert vertrouwen onder bedrijven in de VS het vertrouwen over de hele wereld aan. Het is daarom bemoedigend dat naaste buren en landen met sterke handelsbetrekkingen hiervan profiteren. Maar bedrijven in de VS zien of verwachten nog niet dat dit op de korte termijn leidt tot betere resultaten onder de streep. Bedrijven wachten op het nakomen van beloftes inzake uitgaven, deregulatie en belastingverlagingen, terwijl aandelenmarkten blijven reageren op dagelijkse beleidsontwikkelingen.”

Investeringsmogelijkheden in de VS

Het onderzoek suggereert dat veel bedrijven zich willen gaan richten op de Amerikaanse markt. Een van de grootste leveranciers van kapitaalgoederen, Duitsland, zag de verwachtingen over export toenemen van 22% naar 35%. De stijging van 9% van het aantal bedrijven in de VS die verwachten te investeren in fabrieken en machines – met 41% op het hoogste niveau sinds het eerste kwartaal van 2014 – geeft aan dat zij zich willen voorbereiden op de toekomst.

Wereldwijd zijn exportverwachtingen de afgelopen drie maanden toegenomen van 16% naar 18%, met name in Azië-Pacific (+4% naar 12%), de G7 (+3% naar 17%) en de EU (+2% naar 24%). Duitsland (+13% naar 35%), Nederland (+12% naar 30%) en Ierland (+10% naar 28%) lopen hierin voorop. Marcel Welsink voegt toe: “Een toename van de Amerikaanse investeringsverwachtingen creëert duidelijk handelsmogelijkheden. Daarom moeten bedrijven de aankomende jaren hun exportstrategieën evalueren en nadenken over hoe ze kunnen profiteren van aantrekkende investeringen.”

Lonen blijven achter op inflatie

Hoewel bedrijven in veel delen van de wereld positief zijn, liggen de zorgen over een gebrek aan gekwalificeerd personeel met 33% op het hoogste niveau van de afgelopen twee en een half jaar, terwijl de vooruitzichten over het aannemen van personeel wereldwijd ook zijn toegenomen van 29% naar 32%.

Welsink: “Ondanks dat Nederlandse zakelijke leiders minder zorgen hebben over gekwalificeerd personeel (24%), kan dit met name op krappe arbeidsmarkten, waar werknemers van bedrijven met loonstijgingen die onder de inflatie liggen en al snel ergens anders werk gaan zoeken, een probleem vormen. Dit probleem wordt onderstreept door cijfers van CBS afgelopen week, waaruit blijkt dat in het eerste kwartaal van 2017 de prijzen in Nederland harder stijgen dan de cao-lonen. Door de dalende werkeloosheid in Nederland staan we op het punt dat lonen weer sneller zullen stijgen, dan de inflatie. Ook vanuit de politiek en de vakbonden wordt de druk opgevoerd om de lonen te laten stijgen.”