• Optimisme wereldwijd gedaald van 39% naar 35%.
• Het Europese zakelijk optimisme daalt van 28% naar 13%.
• Nederlandse ondernemers blijven iets positiever 35%, maar wel een flinke daling t.o.v. eerste halfjaar 2019 (48%).

Europese bedrijven zijn wederom minder optimistisch in hun verwachtingen voor 2020 dan aan het begin van dit jaar. Dit blijkt uit het halfjaarlijks International Business Report (IBR) van Grant Thornton. Economische onzekerheden hebben invloed op de verwachtingen bij de ondervraagde zakelijk leiders binnen Europa. Ook de stemming bij ondernemers in Nederland is flink gedaald, maar is nog altijd positiever dan in de rest van Europa.

Het International Business Report (IBR) laat zien dat het wereldwijde zakelijk optimisme 4% is gedaald van 39% in eerste halfjaar 2019 naar 35% voor eind 2019. Dat is de laagste score sinds het vierde kwartaal van 2016. Ondernemers blijven bezorgd over een teruglopende vraag en de economische onzekerheid die gevoed wordt door de geopolitieke spanning tussen de Verenigde Staten en China. Ondanks de economische onzekerheid tonen de gegevens op mondiaal niveau een aantal echte positieve punten: Exportverwachtingen bij het middensegment liggen op het hoogste niveau ooit. Meer dan de helft van alle bedrijven rapporteerde een omzetgroei van meer dan 5% in de afgelopen 12 maanden. De verwachte opbrengsten en winstgevendheid voor de komende 12 maanden zijn licht verbeterd.

Al is het optimisme gedaald, Nederlandse ondernemers zijn positief binnen Europa

In 2018 waren Nederlandse ondernemers enorm positief over de vooruitzichten voor 12 maanden (92%). Halverwege 2019 was het positivisme in Nederland al bijna gehalveerd naar 48%. Deze dalende trend heeft zich ook in de tweede helft van 2019 doorgezet en het positivisme is inmiddels gezakt naar 35%. Binnen Europa staat Nederland daarmee op een tweede plaats, gevolgd door Frankrijk (30%), Turkije en Polen (beiden 16%) en Verenigd Koninkrijk (8%). Griekenland staat bovenaan de lijst met 66%. Het optimisme in Europa als geheel is gedaald naar 13% (15% minder dan in eerste helft van 2019).

Bart Jonker, lid van de raad van bestuur van Grant Thornton in Nederland: “In 2018 was de stemming bij ondernemend Nederland natuurlijk uitzonderlijk positief. Deze positieve stemming is begin 2019 flink verminderd, onder andere door de perikelen rondom de Brexit. Ook spelen er zorgen over een tekort aan orders en een krappe arbeidsmarkt.”

Ondernemers in Nederland verwachten nog steeds groei in omzet

Toch verwacht nog altijd 54% van de Nederlandse ondernemers een omzetgroei voor de komende 12 maanden, ondanks een daling in het algemene optimisme. 45% van de ondervraagden voorziet meer winstgevendheid. En 30% van de ondernemers verwacht dat zij meer zullen exporteren in het komende jaar.

Bart Jonker: “Ondanks het dalende optimisme verwacht de Nederlandse ondernemer voor het komende jaar nog steeds een groei in omzet en export. Deze groei zal alleen minder zijn dan de afgelopen jaren. De vraag die momenteel speelt in dit verband, is natuurlijk: Wat zal de invloed zijn van de recent sterk opgelopen spanningen in het Midden Oosten op het optimisme van de Nederlandse ondernemers?”