Inzicht in waardeketen essentieel voor netbeheerder Stedin om energietransitie te versnellen

Als een van de eerste organisaties van Nederland publiceerde netbeheerder Stedin haar jaarverslag, in lijn met de verslaggevingsrichtlijn Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). Grant Thornton ondersteunde de netbeheerder met de implementatie van deze richtlijn, én hielp mee de waardeketen voor netkabels inzichtelijk te maken. ESG Lead Lance Cosaert van Stedin en Lara Plandsoen van adviespraktijk Grant Thornton Impact House vertellen over hun samenwerking. “Stedin speelt een centrale rol in de energietransitie.” 

Stedin is regionaal netbeheerder en verantwoordelijk voor het onderhoud en aanleg van het gas- en elektriciteitsnet. Stedin doet dat voor 2,4 miljoen klanten in Utrecht, Zeeland en een overgroot deel van Zuid-Holland. Naast het onderhoud investeert Stedin in het uitbreiden van het elektriciteitsnet vanwege de groeiende vraag naar elektriciteit. In 2024 investeerde Stedin meer dan 1 miljard euro in haar netten. 

Met dit omvangrijke takenpakket is het niet meer dan logisch dat Stedin zich verantwoordelijk voelt voor de waardeketen. Dat blijkt ook wel: sinds het aantreden van Lance Cosaert als Category Lead ESG bij Stedin – nauwelijks een jaar geleden - is het team waarin hij werkt uitgebouwd van twee naar vijf professionals. Samen met Grant Thornton werkte zijn team aan een waardeketenonderzoek, in eerste instantie gericht op de keten van de netkabels van Stedin. Het onderzoek moet helpen inzicht te krijgen in hoe die waardeketen eruitziet ten aanzien van milieu, én sociale aspecten zoals mensenrechten en governance. Lance: “Doel is om de grip erop te vergroten, de bedrijfsrisico’s te verkleinen en uiteindelijk de gehele waardeketen stukje bij beetje te verbeteren.”  

Groene financiering

Verder zien Lance en Lara ook duidelijke businesscases die dit waardeketenonderzoek rechtvaardigt. Zo financiert Stedin zich grotendeels met groene financieringsinstrumenten. Hierbij worden duurzame activiteiten en/of investeringen van Stedin gekoppeld aan financieringsinstrumenten die zij uitgeeft. Zo wordt Stedin ook getoetst op het raamwerk van de EU Taxonomie. Aan de hand van dit raamwerk wordt beoordeeld of activiteiten of investeringen ook daadwerkelijk als duurzaam kunnen worden bestempeld. Wanneer je als bedrijf niet voldoet aan het raamwerk, heeft dat invloed op de mate waarin je groene financieringsinstrumenten kan uitgeven. Investeerders hebben steeds meer aandacht voor voortgang die bedrijven op dit gebied boeken.. Nog een voorbeeld waardoor inzicht in de waardeketen ook financieel interessant wordt.”

Lance legt de link met het bedrijfsdoel van Stedin. “Dat betekent dat we meer kunnen bouwen, daarmee de transitie kunnen versnellen en meer organisaties en huishoudens kunnen aansluiten op het stroomnet. Want op dit moment is netcongestie een groot probleem. We investeren enorm veel geld in het elektriciteitsnet, maar er moet nog veel gebeuren.” 

Tip voor leveranciersgesprekken

Na een ervaring van een serie gesprekken met toeleveranciers van Stedin heeft Lance een belangrijke tip: doe je huiswerk. “Laat zien dat je voorbereid bent. Daarmee zorg je ervoor dat je leveranciers gaan inzien dat hij er óók baat bij heeft dat de keten transparanter wordt. Zo hebben wij bijvoorbeeld een grondstoffenpaspoort voor de producten van alle leveranciers: uit welke grondstoffen bestaat het product, wat is het gewicht, welk percentage is gerecycled? Dat weten we allemaal. Daar helpen we onze leveranciers mee. Ook nemen we de activiteiten die leveranciers al uitvoeren op het gebied van due diligence onder de loep en hebben we open gesprekken over. Deze inspanningen helpen om een vertrouwensband te creëren, zodat we gezamenlijk kunnen verbeteren bij potentiële misstanden; wij lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid.”

Door de gesprekken en de geraadpleegde databases krijgt Stedin een steeds scherper beeld van de keten, op het gebied van milieu, mensenrechten en biodiversiteit. Tevens biedt een dergelijk waardeketenonderzoek aanknopingspunten het eigen beleid verder aan te scherpen. Lance noemt een voorbeeld: mensenrechten. “Het onderzoek heeft ertoe geleid dat we een eigen mensenrechtenbeleid hebben ontwikkeld, dat we hebben opgenomen in onze leveranciersvoorwaarden. Op die manier dragen we een steentje bij aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in onze waardeketen.”

Circulaire opties: met koper koper kopen

Door het toenemende inzicht in de risico’s en het groeiende belang van onafhankelijkheid verkent Stedin steeds nadrukkelijker de circulaire opties voor haar kabels. Of zoals een van de directeuren van Stedin de uitdaging samenvat: hoe kunnen we met koper koper kopen? Stedin is kartrekker van een consortium met andere netbeheerders om uit te zoeken hoe ze van oude kabels weer nieuwe kunnen maken.  

Terug naar het jaarverslag

Vanaf 2023 ondersteunt Impact House Stedin bij de implementatie van de CSRD. Dat begon met het opzetten van een dubbele materialiteitsanalyse (DMA) en een dialoog met stakeholders, om te bepalen welke thema’s voor de netbeheerder als materieel kunnen worden bestempeld. Daaruit vloeide het waardeketenonderzoek, dat terugkomt in het onlangs gepubliceerde jaarverslag in het onderdeel due diligence, ofwel gepaste zorgvuldigheid, waarbij Impact House ook ondersteuning heeft geboden. Alle informatie over hoe Stedin met haar stakeholders in gesprek gaat om de waardeketen te verduurzamen, is zo helder mogelijk beschreven in het jaarverslag. “We zijn tevreden over het eerste resultaat. Het due diligence cyclus is een continu proces en wij zijn uiteraard zijn al bezig met de doorontwikkeling van het waardeketenonderzoek.”, aldus Category Lead ESG Lance.

Waardering  

De gebruikte onderzoeksmethode kan rekenen op waardering en complimenten. Lance gaf verschillende presentaties over het onderzoek, onder andere bij MVO Nederland, de SER en RVO. “Onze aanpak werd ook als inspirerend en best practice bestempeld door onze externe auditor. Dat geeft mij het vertrouwen dat we op de goede weg zijn en de energie om ermee door te gaan”, vertelt Lance. 

De eerste onderzoekscyclus is gezamenlijk uitgevoerd door Impact House en Stedin. Het doel van Impact House is bewust kennis en ervaring bij Stedin op te bouwen, zodat het team van Lance het vervolg zelfstandig kan oppakken. Voor Lara voelt dit best dubbel: “Het klinkt misschien gek, maar dat is wel het doel. Hoewel ik dat persoonlijk best jammer vind: Stedin is een ontzettend interessante en impactvolle speler in de energietransitie. Een onderzoek begeleiden op dit niveau van complexiteit, met een team van heel slimme mensen, dat geeft veel energie en is dan ook jammer om los te moeten laten.”