Vol vertrouwen. En met de borst vooruit. Zo onderhandelden commercieel directeur Mark Fikkers en zijn compagnon Jan Kok van Havatec het afgelopen jaar met hun nieuwe investeerder Rabo Investments, de investeringstak van Rabobank. “En altijd met het uitgangspunt: samen uit, samen thuis”, benadrukken de twee directeuren van het Nieuw-Vennepse techbedrijf voor de verwerking van bloemen. Net zoals Kok en Fikkers in 2013 samen het Havatec-avontuur aangingen.

Dit vertrouwen blijkt ook wanneer halverwege het interview de telefoon van Mark Fikkers gaat. De commercieel directeur van Havatec kijkt even, neemt op en houdt het kort: kan ik je zo terugbellen? Het blijkt de allereerste potentiële klant die de nieuwe bollenplantmachine van Havatec heeft uitgeprobeerd. Mogelijk plaatst hij een order. Koeltjes stelt Fikkers de allereerste gebruikservaringen van de machine uit tot na het interview. Deze kansrijke nieuwe productlijn markeert meteen het spannendste moment tijdens het verkooptraject dat het groeiende bedrijf doorliep.

De nieuwe bollenplantmachine: één van de groeimotoren van Havatec

Mark Fikkers en Jan Kok hebben hoge verwachtingen van hun nieuwe uitvinding. De groeiplannen van Havatec voor de komende periode zijn er voor een belangrijk deel op gebaseerd. Over dat meest spannende moment in de onderhandelingen vertelt Fikkers: “Rabo had interesse om in ons bedrijf te investeren, maar wilde aanvankelijk de risico’s van ons octrooi, de nieuwe productielijn, niet lopen.” Voor Fikkers en Kok was dat een absolute ‘showstopper’, zoals ze dat noemen. “En ook niet het toonbeeld van ‘samen uit, samen thuis.” Dat straalden de eigenaren van Havatec ook uit. “Die houding gaf ons een sterke onderhandelingspositie. Zo hebben we dat tijdens het hele verkooptraject wel gevoeld.”

Zorg dat je ontspannen het onderhandelingsproces in gaat. Dit bereik je door goed voorbereid te zijn en door een goed alternatief te hebben.

Tip van Grant Thornton

In eerste instantie meldden zich vier geïnteresseerde investeerders. Fikkers en Kok gingen de gesprekken aan. “Maar binnen twee weken besloten we met één partij verder te gaan, Rabo Investments”, vertelt de commercieel directeur. Hij verklaart: “We hadden gewoon een goed gevoel. En we vonden het een positief signaal naar onze markt. Rabobank is een grote naam en heeft een sociaal profiel. Ze investeren ook in tuinders en telers, ons afzetgebied.” Hun belangrijkste afweging bij het selecteren van een geschikte investeerder? “Als we maar iets van hijgerigheid bespeurden, of een te grote focus op rendement, dan gingen direct alle alarmbellen af”, antwoordt Fikkers. “Zo zijn we zelf niet groot geworden. Wij willen gewoon goed ondernemen.”

Realiseer je dat je een risico neemt als je met één potentiële koper het verkoopproces in gaat. De kans van slagen is groter wanneer je met meerdere kopers praat.

Tip van Grant Thornton

Due diligence: een sluipmoordenaar voor je productie

Al snel na de eerste kennismaking en het delen van een uitgebreid informatiepakket over Havatec werd een intentieovereenkomst gesloten. Vervolgens startte de due diligence, het boekenonderzoek. De beide mannen schuiven onderuit in hun stoelen en draaien nog net niet hun ogen weg. Het herinnert ze meteen aan een woelige zomer, die veel verder ging dan ‘een paar vreemden een beetje laten neuzen in de boeken’. Op fiscaal, financieel, juridisch, commercieel én operationeel gebied moest de onderste steen boven.

Begin tijdig met het voorbereiden van een ‘dataroom’. Een dataroom is een virtuele ruimte waar alle relevante bedrijfsinformatie wordt opgeslagen en waar de koper toegang toe krijgt om het boekenonderzoek te doen. Idealiter staat de dataroom klaar voordat je met het verkoopproces begint.

Tip van Grant Thornton

Het onderzoek in de boeken is een aanslag geweest op hun agenda’s, zo ervoeren de twee directeuren. Maar niet alleen dat, ook bedrijfsmatig ondervond Havatec hinder van de noodzakelijke maar tijdrovende onderzoeken. Fikkers: “Onze productie liep terug. Gewoonweg omdat je aandacht voor de operatie verslapt. Door zo’n intensief overnametraject verlies je de voelsprieten in je bedrijf. Het gebeurt heel geleidelijk, maar het gebeurt. Het is een sluipmoordenaar. Toen alles was afgerond, hebben we gezegd: nu even geen gezeur aan ons hoofd. Toen konden we ons weer volledig op Havatec richten.”

‘Dingen in de mixer gooien’

Na het boekenonderzoek en de contractonderhandelingen volgde een sluitende verkoopdeal. “We kwamen dicht genoeg bij wat we in gedachten hadden”, vertelt Kok. “En als je het op sommige punten niet eens wordt, moet je de ‘dingen in de mixer gooien’. Dan ga je onderhandelen. Wat is mij veel waard en kost de ander heel weinig? En andersom. Dat ga je uitruilen.” Wanneer het spannend werd, zoals bij het octrooi van de nieuwe productielijn, vonden de directeuren het prettig een externe onderhandelaar te hebben. “Je kunt een bad guy naar voren schuiven die de grenzen goed bewaakt, zonder dat het Havatec schade berokkent”, aldus Kok.

De investering van een adviseur die de verkoop begeleidt is best aanzienlijk. Toch is het aan te raden een adviseur in de arm te nemen. 

Tip van Grant Thornton

Niks veranderd

“Tja, niks eigenlijk”, beantwoordt Mark Fikkers de vraag wat er is veranderd nadat Rabo ook aandeelhouder werd. Ja, Mark heeft een boot gekocht, en Jan een lichtblauwe Lotus, maar verder is het bedrijf gebleven zoals het was. “Dat vind ik eigenlijk een compliment waard. We maken net zulke mooie dingen als voorheen. En we halen daar de lol uit.”

Aan groeiverwachtingen voldoen

De productie van het Nieuw-Vennepse techbedrijf is inmiddels weer bijgetrokken, na een meer dan half jaar durend verkooptraject. Sterker nog, Havatec presteert dit jaar boven de vooraf aan Rabobank beloofde groeiprognose. Aan het begin van het onderhandelingstraject maakte Havatec een strijdplan voor 20% groei in 2021 ten opzichte van 2020. “We gaan nu richting de 30%”, glimlacht Fikkers. Voor 2022 verwachten de twee directeuren van Havatec de groei door te zetten. Zeker nu de nieuwe bollenplantmachine de markt gaat veroveren. Of Fikkers het telefoontje van zonet niet snel even moet beantwoorden? Kalmpjes reageert hij: “Dat loopt wel. Verkopen is niet zo moeilijk. Als je je denkwerk maar goed hebt gedaan. Je moet je markt goed definiëren. En een product ontwikkelen waar mensen jou voor opbellen in plaats van andersom. Zo blijf je in de drivers seat.”

Grant Thornton over overnames

Ieder halfjaar doen wij onderzoek naar bedrijfsovernames in Nederland, zowel fusies als overnames.

Stoere mannen waren het, stoere jongens eigenlijk nog

Jan Kok werd in 2008 eigenaar van Havatec, techbedrijf voor de verwerking van bloemen en bloembollen uit Nieuw-Vennep. Mark Fikkers kwam er in 2013 bij en kocht de helft van de aandelen. “Toen zeiden we tegen elkaar: we gaan de beste bloemenverwerker van de wereld worden”, weet Fikkers nog. “Een beetje stoere mannenpraat natuurlijk, stoere jongenspraat eigenlijk, jongens waren we nog.” De onderhandelingen verliepen destijds rechttoe rechtaan. Na een paar pizza’s en iets meer dan een paar biertjes waren de mannen eruit. Ze maakten een taakverdeling en spraken af: samen uit, samen thuis. Waar ze samen aan beginnen, maken ze ook samen af.

Over Havatec

Havatec ontwikkelt en produceert high-tech machines voor de inspectie en het verwerken van bloemen en bloembollen. Havatec heeft meer dan 150 medewerkers en is sinds augustus 2018 gevestigd in een volledig nieuwe accommodatie in Nieuw-Vennep, gemeente Haarlemmermeer. 

Wilt u uw bedrijf verkopen of groeien middels een overname?

Ik wil groeien via overnames, maar welke bedrijven passen in mijn strategie? Hoe financier ik de groei? Hoe onderhandel ik met mijn baas over de aandelen? Hoe kan ik mijn bedrijf nog beter verkopen? Waar moet ik dan op sturen? Rondom bedrijfsverkoop spoken veel vragen door de hoofden van alle partijen. Het is een grote stap. Wij kunnen kopers en verkopers helpen een goed gefundeerd besluit te nemen: met heldere cijfers, maar ook de juiste voorwaarden en een goed gevoel.

Wilfred van der Lee

Wilfred van der Lee