De Europese Commissie (EC) heeft met het ‘Fit for 55-pakket’ een klimaatneutrale Europese Unie (EU) per 2050 en (ten opzichte van 1990) 55 procent minder broeikasgassenuitstoot in 2030 tot doel. Onderdeel hiervan is het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM): een emissierechtensysteem voor in de EU geïmporteerde goederen die schadelijk kunnen zijn voor het milieu. Sinds 1 oktober 2023 is het CBAM al in werking getreden. U moet als importeur dus nu al actie ondernemen, ook in de bouw- en constructiesector!
Wat is het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM)?
Het CBAM is een regeling van de EU om de import van goederen die milieuonvriendelijk zijn geproduceerd, te beperken. Met het opleggen van emissierechten creëert de EC een gelijk speelveld tussen geïmporteerde EU-goederen en in de EU geproduceerde goederen met een negatieve CO2-impact op het klimaat.
Op welke goederen is het CBAM van toepassing?
De EU past het CBAM toe op de volgende productgroepen:
- Cement
- Aluminium
- IJzer en staal
- Meststoffen
- Productie van elektrische energie
- Waterstof
Naast deze grondstoffen, zijn ook bepaalde halffabricaten opgenomen op basis van hun productcode.
Importeert uw bouwbedrijf dus bijvoorbeeld cement, aluminium, ijzer en staal en verwante halffabricaten voor uw projecten, dan hebben deze nieuwe regels impact op uw supply chain en (op termijn) op uw kosten.
Welke gevolgen heeft het CBAM voor u en de bouwsector?
Het CBAM leidt voor u tot administratieve en (op termijn) financiële verplichtingen. Importeert u CBAM-goederen, dan moet u sinds 1 oktober 2023 de volgende verplichtingen nakomen:
- Registreer u op de EU-website als CBAM-importeur.
- Verzamel informatie van uw leverancier om CBAM-rapporten in te kunnen dienen over de goederen en hun niet-EU CO2-voetafdruk.
- Zorg er vanaf 2027 voor dat u gevalideerde rapporten beschikbaar hebt die de CO2-uitstoot van uw CBAM-goederen beschrijven.
- Rapporteer gedurende de transitieperiode (tot 2026) op kwartaalbasis de CO2-footprint. De eerste keer in januari 2024 over het vierde kwartaal van 2023.
Wat heeft u nodig om aan de CBAM-verplichting te voldoen?
Om aan de CBAM-verplichting te voldoen, moet u rekening houden met:
- Het beschikken over informatie over de uitstoot van zowel de niet-EU producent als zijn leveranciers.
- Zijn deze cijfers niet beschikbaar, dan kunt u tijdens de overgangsperiode op alternatieve manieren bepalen hoeveel CO2 de producent in het buitenland verbruikt.
- Vanaf 2026 bepalen de directe en ingebedde emissies in het productieproces van de geïmporteerde goederen het aantal benodigde CBAM-certificaten.
- Na 2025 moet een onafhankelijke derde partij deze informatie ter plaatse verifiëren en certificeren.
- Vanaf 2026 moet u de rapportageverplichting jaarlijks (uiterlijk eind mei) indienen. De eerste keer over 2026 is dus in mei 2027.
Welke financiële CBAM-verplichtingen gelden vanaf 2026?
Vanaf 2026 heeft u als CBAM-importeur ook financiële verplichtingen, zoals:
- Verplichte aanschaf van CBAM-certificaten (één per ton CO2-uitstoot die gerelateerd is aan het geïmporteerde product). De prijs van een certificaat is gekoppeld aan de beurswaarde van de certificaten in het ETS (emissietransactiesysteem).
- Na de (administratieve) opstartfase (tot eind 2025) moet de gemachtigde (meestal de importeur) namens uw organisatie CBAM-certificaten aanschaffen.
- Zodra de goederen zijn geïmporteerd, moet de gemachtigde vertegenwoordiger de CBAM-importformaliteiten verzorgen. Deze verzamelt emissiegegevens van de leverancier, de EC of, als deze informatie niet beschikbaar is, op basis van benchmarks.
- De gemachtigde verstrekt periodiek informatie aan de Nederlandse Emissie Autoriteit.
Het CBAM is al in werking getreden!
Let op: de initiële fase van het CBAM is al op 1 oktober 2023 gestart! Wat u dus nu al moet weten en doen:
- Er zijn nu nog veel onzekerheden over de rapportage en hoe een importeur kan regelen dat een niet-EU-leverancier hem in de EU van de relevante informatie voorziet.
- Voor de eerste drie rapportageperioden (tot en met 30 juni 2024) mag u standaardwaarden gebruiken voor alle directe en ingebedde emissies. Deze publiceert de EU pas binnenkort, hoewel industrieën hier al reikhalzend naar uitkijken.
- Op de websites van de EU vindt u informatie voor buitenlandse producenten en hulpmiddelen voor EU-importeurs.
- U kunt het registratieproces als CBAM-importeur nu starten. U hebt hier E-herkenning voor nodig.
- Staat een importeur in Nederland niet bij de Nederlandse Kamer van Koophandel ingeschreven, dan verkrijgt deze geen E-herkenning en kan deze zich ook niet inschrijven voor de CBAM. Zijn indirecte douanevertegenwoordiger moet deze verplichtingen dan nakomen.
- Vanaf 2026 moet u certificaten aanschaffen en legt de EC boetes op als u niet aan de CBAM-eisen voldoet.
Bereid u en uw importeurs dus nu voor op het CBAM!
Het verstrekken van administratieve gegevens heeft grote impact op uw supply chain en uw administratie. U moet vaststellen of uw ketenpartners en de goederen die zij u van buiten de EU leveren onder de reikwijdte van het CBAM vallen en welke gevolgen dit heeft voor uw administratie. Zo bent u goed voorbereid op de eventuele gevolgen van het CBAM.
Heeft u vragen over het CBAM?
Wilt u weten welke impact het CBAM op uw bedrijf heeft of hebt u andere vragen? Onze specialisten helpen u graag verder.
Neem contact op
