De impactstrategie werd in kaart gebracht aan de hand van de Theory of Change (ToC). Dit is een instrument dat helpt bij het maken van meer impactvolle keuzes en concretiseren van de impactdoelen. We spraken Marijke en Marjolein over hun ervaringen. Marijke vertelt: “Het ontwikkelen van een Theory of Change leverde spannende discussies op, maar bracht ons uiteindelijk echt verder.”
Wat is Doenkracht?
Onder de naam Doenkracht zet a.s.r zich op verschillende manieren in om mensen bewuste financiële keuzes te laten maken. De totstandkoming van Doenkracht verliep heel natuurlijk. Het voormalige programma van a.s.r. was bezig met het herdefiniëren van de doelstellingen en wilde nog meer inzetten op financiële redzaamheid. Terwijl Aegon Nederland net waardevolle inzichten had opgedaan vanuit het programma Stap Vooruit, over wat wel en niet werkt voor meer financiële redzaamheid. Doenkracht benut die lessen en geeft vervolg aan de successen. Marjolein: “Gelukkig is de punt die we destijds achter Stap Vooruit hebben gezet een komma geworden.”
Theory of Change voor impactvolle keuzes
Kort na de samenvoeging van beide maatschappelijke programma’s, ondersteunde Impact House a.s.r. bij het ontwikkelen van een Theory of Change (ToC) – of verandertheorie. Het ToC model is bedoeld om gestructureerd na te denken over de te realiseren doelstellingen en wat er wel en niet gedaan wordt om daar te komen. Het is als het ware een routekaart voor totstandkoming van verandering (impact), gebaseerd op praktijkkennis en literatuur.
De ToC is een sturingstool voor meer impactvolle keuzes, een goede basis voor impact meten en helpt bij het vertellen van het impactverhaal. Marijke: “We hebben de ontwikkeling van de ToC als een hele mooie route ervaren. Het instrument helpt bij het schrijven van een strategie, en vervolgens bij het maken van keuzes.”
Simone de Wit van Impact House herkent dit: "In onze praktijk merken we dat het voor impactfinanciers en -programma’s best ingewikkeld is om scherpe, goed onderbouwde keuzes te maken voor activiteiten, initiatieven of projecten. Veel keuzes zijn gebaseerd op emoties of onderbuikgevoel. Een ToC helpt om die keuzes beter te onderbouwen. Er zijn heldere impactdoelen en strategieën geformuleerd en hierdoor kan beter beoordeeld worden in hoeverre aanvragers hierop aansluiten.” Dat beamen ook Marjolein en Marijke: “We hebben onze verandertheorie ook met onze partners gedeeld, zodat ons proces herkenbaar is voor hen en we meer aansluiting bij elkaar vinden.”
Marjolein Breed
“Van binnenuit de organisatie veranderen, door vragen te stellen, verwondering te blijven hebben en te focussen op het grotere plaatje. Zo probeer ik een bijdrage te leveren aan het maken van betere financiële keuzes.”
Een doordachte strategie
Marjolein had een soortgelijk traject - het uitwerken van een ToC - al bij Aegon Nederland ervaren. “Bij Doenkracht waren meer mensen betrokken, dan destijds bij Stap Vooruit. Hierdoor duurde het langer voordat we met de neuzen dezelfde kant op stonden. Toch is het een grote meerwaarde om dit proces vanaf het begin samen te doorlopen. Doenkracht is een gezamenlijk gedragen impactverhaal geworden, dat we allemaal goed in onze eigen woorden kunnen uitleggen.”
Marjolein is heel tevreden over de samenwerking tussen beide bedrijven en Impact House: “Ik ben trots dat a.s.r. zowel het programma als deze aanpak samen met Impact House heeft doorgezet. Dat voelde heel positief, alsof ik op een rijdende trein stapte.”
Welke inzichten ze aan organisaties meegeeft die een verandertheorie willen ontwikkelen? “Neem de tijd om het samen goed te doorgronden en durf elkaar kritisch te bevragen over wat je wel en niet (meer) doet. Laat je daarbij niet te snel uit het veld slaan door terminologie en theorie. Het is het waard.”
Marijke herkent dit en vult aan: “Betrek de mensen die er daarna ook mee gaan werken. Dat helpt bij het maken van strategische keuzes op de verdere route, en elkaar daarbij op de rails houden. Vanuit de organisatie kreeg ik de opmerking: jullie impactstrategie klinkt echt heel doordacht. En dat is het ook! Dat hebben we met elkaar gedaan.”
Een passende impactstrategie
Een van de strategische doelen van a.s.r. is financiële redzaamheid: ervoor zorgen dat mensen niet in, of juist uit de schulden komen en hen helpen met het maken van financiële keuzes. Doenkracht heeft de eigen doelen en strategie op die missie aangesloten. Impact House weet uit ervaring dat dit bijdraagt aan meer legitimiteit voor programma's en betere positionering van het team en activiteiten in de organisatie.
Zo melden veel medewerkers van a.s.r. zich via Doenkracht bijvoorbeeld aan als vrijwilliger voor het geven van gastlessen in financiële educatie. Marijke: “We hebben er bewust voor gekozen om ons in te blijven zetten voor het thema financiële redzaamheid. Dit is de kern van wat we doen, onze expertise ligt hier en kunnen we dus de meeste impact maken. Dat voelt ook logisch voor onze stakeholders; ze herkennen onze taal. Financiële redzaamheid hoort heel erg bij wie we zijn, dat maakt het sterk.”
Marijke Troost
“Het is schrijnend dat het ons in Nederland nog altijd onvoldoende lukt om mensen uit de financiële problemen te helpen én te houden. Ik ben dan ook blij en gemotiveerd dat ik vanuit mijn rol kan bijdragen aan middelen en zorg die levens- veranderend kunnen zijn.”
Impact meten en verbeteren
Niet alleen de ToC zelf, maar ook de lessen vanuit de impactmeting van Stap Vooruit, hielpen bij het maken van meer impactvolle keuzes. Bijvoorbeeld dat partnerorganisaties van Stap Vooruit met een vergelijkbare missie, aanpak en doelgroep, beter samen konden optrekken en van elkaar leerden. “Daar hebben we bij de selectie van partnerorganisaties voor Doenkracht nu goed op gelet, zodat het programma nog effectiever kan zijn,” legt Marijke uit.
Een andere aanbeveling uit de impactmeting betreft het bieden van duurzame financiering aan partnerorganisaties, in plaats van eenmalige- of kortdurende financiering. Dit draagt bij aan meer rust en ruimte bij partners om te experimenteren en inzichten te benutten voor verbeteren, opschalen of verduurzamen van activiteiten. Marjolein: “Wij gaan voor partnerschap. Onze partners hebben hun eigen methodes en visie. Wij werken met hen samen omdat we geloven in het werk dat zij doen.”
Marijke vult aan: “We gaan daarbij voor een meerjarig commitment: we hebben geleerd dat het tijd kost om met elkaar een goede weg in te slaan. Het eerste jaar is even wennen, elkaar leren kennen en samen pionieren. Pas in het tweede of derde jaar pluk je daar echt de vruchten van.”
Binnenkort start Doenkracht met een impactmeting bij partnerorganisaties en hun deelnemers. Hiermee wordt onderzocht wat het effect is van de steun van a.s.r. op de geselecteerde partners en de bijdrage aan meer financiële redzaamheid. Marijke: “Doordat partnerorganisaties dit jaar hun eigen impactmeting verder vormgeven, verwacht ik dat zij nog beter zicht krijgen op hun eigen kracht. Hierdoor kunnen we deze nog beter benutten en meer mensen financieel redzaam laten zijn.”
