Blijf een stap voor: slim investeren is de sleutel om sterker uit onzekere tijd te komen

Over de hele linie zijn investeringen in de tweede helft van 2022 licht gedaald ten opzichte van de eerste helft van 2022:

• Investeringen in de vaardigheden van het personeel zijn gedaald met 2% tot 53%;
• De intentie om te investeren in onderzoek en ontwikkeling is gedaald met 4 punten tot 51%;
• En de investering in technologie is gedaald met 3% tot 57%.

Hoewel het begrijpelijk is dat sommige bedrijven voorzichtiger zijn in tijden van economische en geopolitieke onzekerheid, bewijst het feit dat meer dan de helft van de bedrijven in het MKB blijft investeren in personeel, R&D en technologie dat ze vooruitgang willen boeken. Ondernemers die tijdens de huidige economische tegenwind gericht blijven investeren, zijn waarschijnlijk beter gepositioneerd om waarde te behouden en te groeien zodra de economische onzekerheid wegebt. 

Maarten Verweij, Partner Accountancy, Grant Thonton Nederland
"Het heeft zelden zin om investeringen terug te schroeven tijdens een economische vertraging. Het grotere risico voor bedrijven is dat ze, wanneer de onzekerheid ophoudt, achterlopen op hun concurrenten.  Ondernemers kunnen ook de kans missen om te investeren in nieuwe inkomstenstromen. Het is belangrijk om liquide middelen aan te houden, maar het is net zo belangrijk om een robuuste investeringsstrategie voor een organisatie te hebben. Je moet de markt waarin je opereert begrijpen, de economische cycli begrijpen en precies weten onder welke omstandigheden jouw specifieke organisatie kan floreren."

Zakelijke leiders die het best gepositioneerd zijn om te groeien wanneer de economische omstandigheden verbeteren, zijn degenen die plannen op basis van scenario's en die voorbij de directe uitdagingen kunnen kijken naar de mogelijkheden daarna. Organisaties willen toekomstbestendig ondernemen. Innovatie kan leiden tot een hogere productiviteit en nieuwe markten. Dit heeft een positieve impact op de bredere economie, verbetert de sociale impact van de organisatie en het is goed voor het milieu, mits dit op een duurzame manier gebeurt.

Sabreena Thakur-Rana, Partner, Grant Thornton Nederland 
"Veel middelgrote ondernemingen staan aan het begin van hun ESG-reis. We zien steeds meer signalen in de markt waarbij duurzaam ondernemen invloed kan hebben op de bedrijfsuitvoering. Denk dan bijvoorbeeld aan het aangaan van nieuwe financieringen, investeringen en de arbeidsmarkt. Door een stroomversnelling komen nieuwe wet- en regelgeving zoals CSRD tot stand, waarmee de urgentie nog verder vergroot wordt. De markt hecht steeds meer waarde aan niet-financiële indicatoren bij het besluitvormingsproces. Veel van onze klanten zijn actief bezig om hun businessmodel te challengen en toekomstbestendig te maken. Als dit goed wordt gedaan, is dit niet alleen het juiste om te doen, maar kan het ook de besluitvorming verbeteren, de productiviteit verhogen en het bedrijf aantrekkelijker maken voor investeerders. Daarnaast wordt het vertrouwen bij investeerders vergroot omdat er in de toekomst ook een controleverplichting komt voor het duurzaamheidsverslag. Kortom nog een mooie ESG-reis die wij samen met onze klanten gaan maken.”

Productiviteit blijft ongrijpbaar: een juiste strategie zorgt voor vooruitgang

De afgelopen jaren was de productiviteitsgroei in veel ontwikkelde markten langzaam. Digitalisering is voor sommige bedrijven een revolutie geweest, zoals het World Economic Forum aantoont. Maar niet alle bedrijven hebben de vruchten kunnen plukken van digitale investeringen. Nieuwe technologieën, waaronder AI, kunnen voor bepaalde bedrijven een nieuwe stimulans betekenen. Het is belangrijk om te bepalen welke gebieden de grootste impact op uw productiviteit zullen hebben. 

Investeren in technologie blijft met 57% de prioriteit voor ondernemers, gevolgd door investeren in de werknemersvaardigheden met 53%. Investeringen in fabrieken en machines worden, met 44%, door veel bedrijven als minder belangrijk gezien. Terwijl investeren in nieuwe gebouwen (met 36%) onderaan de lijst blijft staan (een daling ten opzichte van 40% in H1 2022).

Egbert Jan Blonk, Partner Accountancy, Grant Thornton Nederland
“Investeren in technologie is zeker iets waar ondernemers in het MKB zich mee bezig houden. Als gevolg van personeelsschaarste en de stijgende loonkosten onderzoeken zij de mogelijkheden om (verder) te digitaliseren. Vanwege het prijskaartje wat hangt aan maatwerk, kiezen ondernemers vaak voor standaardoplossingen in de vorm van abonnementen. De daadwerkelijke volledige aanschaf van digitale oplossingen is iets wat wij in de praktijk steeds minder tegenkomen.”

Toegang tot liquide middelen blijft een echte zorg

Volgens de laatste gegevens van Grant Thornton is de angst van ondernemers voor een tekort aan financiële middelen het afgelopen jaar iets afgenomen, maar voor velen blijft het een zorg. Iets minder dan de helft (47%) van de ondernemers noemde toegang tot liquide middelen als een beperking voor hun groei, vergeleken met 50% in de tweede helft van vorig jaar. 

Marcel Welsink, CEO, Grant Thornton Nederland
"Nu de rentetarieven in verschillende markten stijgen, bevinden CEO's en CFO's zich in een onbekende situatie. Jarenlang was het relatief eenvoudig voor bedrijven om aan geld te komen. Maar nu de rente is gestegen, is het model veranderd en is de prijs van mogelijke risico's gestegen. Bedrijven die onvoldoende presteren zullen failliet gaan omdat ze geen toegang hebben tot leningen omdat het risico simpelweg te hoog is. Bedrijven moeten dus de basis goed op orde hebben. Ze moeten hun bedrijfsplannen testen en ervoor zorgen dat ze laten zien hoe robuust ze zijn."

Wanneer de inflatie weer onder controle is, zullen de centrale banken van de ontwikkelde markten de rentetarieven vermoedelijk terugbrengen naar het niveau van voor de pandemie. Het IMF suggereert dat de recente stijgingen van de rente slechts tijdelijk zijn. Wereldwijd ziet iets minder dan 12% van de bedrijven rentetarieven en financieringsmogelijkheden als een belangrijke uitdaging. Samen met de aanhoudende economische onzekerheid, de gebeurtenissen in de bancaire sector en de hardnekkige inflatie zal deze uitdaging de investeringsambities van bedrijven blijven temperen. Dat betekent dat ze zorgvuldig moeten plannen om ervoor te zorgen dat ze zo aantrekkelijk mogelijk zijn voor investeerders.

Marcel Welsink, CEO, Grant Thornton Nederland
"Het is absoluut goed dat ondernemers, door de uitdagingen die ze momenteel ondervinden, hun organisaties nog eens onder de loep nemen en bedenken welke investeringen nodig zijn om er in de toekomst beter voor te staan. De waarheid is echter dat bedrijven deze beslissingen voortdurend zouden moeten nemen en constant zouden moeten proberen manieren te vinden om efficiënter te werken. Zo kunnen ze de kostenbesparingen gebruiken om in de toekomst te innoveren."

Bedrijven moeten de ondernemersgeest en de mindset van het MKB inzetten zodat ze gefocust blijven op het continu verbeteren van hun processen en het voortdurend innoveren. Als een onderneming hierin slaagt en het juiste plan opstelt om de uitdagingen van aanhoudende inflatie, stijgende kosten en tekorten aan vaardigheden het hoofd te bieden, zal deze onderneming in een gunstige uitgangspositie verkeren om te groeien wanneer de markten zich beginnen te herstellen.