Case study
Het bewustzijn over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van het inzetten van kapitaal stijgt. Private kapitaalstromen zijn essentieel om de transitie naar een meer duurzame en inclusieve economie te realiseren. We zien steeds meer bewijs dat verantwoord en duurzaam investeren leidt tot lagere risico’s en beter rendement. Vermogensbeheerders kunnen dus met zowel hun ESG (environmental social governance) beleid als hun impact strategie de waarde van hun portfoliobedrijven sterk beïnvloeden. “Goed voor de wereld, en goed voor hun investeerders (LP’s)” is een steeds vaker gehoord mantra!
ESG gaat vaak over het hoe: Hebben portefeuillebedrijven een CO₂-reductiebeleid? Hoe gaan zij om met mensenrechten in de keten? Hoe is het gesteld met diversiteit en met governance? Impact gaat over het wat: Welke impact hebben de producten en diensten van de portefeuillebedrijven op mensen en milieu? Welke oplossingen bieden deze voor maatschappelijke uitdagingen? Wat dragen die bij aan een duurzame samenleving?
Sofinnova Partners is een toonaangevende Europese Venture Capital firma in de life sciences sector, gericht op gezondheidszorg en duurzaamheid. Ze heeft sinds haar oprichting in 1972 een portefeuille van ruim 500 bedrijven gesteund in hun groei. Sinds 2019 helpt Sinzer – Grant Thornton Sofinnova met haar ESG en impact-beleid en rapportage. Als onderdeel van deze samenwerking is een impact framework en ESG Maturity Model ontwikkeld en geïmplementeerd. Daarmee kan Sofinnova een vinger aan de pols houden van alle ESG-gerelateerde activiteiten in hun hele portfolio, ESG en impactresultaten continu monitoren en rapporteren , risico’s en kansen identificeren en stappen zetten die aan de behoeftes van de portfolio voldoen.
De groeiende diversiteit van Sofinnova’s portfolio, met bedrijven in de vroege start-up fase (incubation) tot beursgenoteerde bedrijven, vroeg om een nieuwe aanpak, passend bij de strategie van de diverse bedrijven. Waarom? Een start-up met twee man personeel heeft waarschijnlijk nog geen CO₂-reductiebeleid, of de noodzaak om een medewerkerswelzijn- en monitoringsysteem te bouwen. Maar van een meer volwassen beursgenoteerd bedrijf mogen we dat wel verwachten. Het nieuw ontwikkelde model van Sofinnova helpt de ESG ‘volwassenheid’ van die bedrijven te beoordelen, om ze daarmee ook van de juiste begeleiding te kunnen voorzien met betrekking tot de relevante, toepasselijke ontwikkeldoelen, en passende ESG-rapportage voor elke fase van ontwikkeling van een bedrijf.
Dat is al decennia de missie van Sofinnova. In 2020 wilde deze vooruitstrevende firma serieus werk maken van haar ESG- en impactbeleid. De Europese investeringsfirma, opgericht in 1972, had op dat moment meer dan 2 miljard onder beheer, en een portefeuille van meer dan 70 bedrijven in de life sciences industrie – van jonge start-ups tot bedrijven in een veel verder stadium. Sofinnova is een data gestuurd bedrijf, maar een die begrijpt dat ze moet investeren in relaties, in de gemeenschap die ze dient en in de toekomst. Ze erkennen het belang van ‘human intelligence’ in een wereld waar te vaak de focus ligt op ‘artificial intelligence’! Het was daarom vanzelfsprekend om de stap te maken naar een meer ‘hands-on’, actieve benadering van ESG en impact. Dr. Robert Carroll, partner bij Sofinnova en Head of Investor Relations en Responsible Investing, wilde Sofinnova’s filosofie uitbreiden, binnen Sofinnova, en binnen elk van de bedrijven in haar portfolio. Een filosofie van het goede voorbeeld geven als leider, betrokken en innovatief zijn, om met elke stap de groei te maximaliseren – en specifiek in dit geval door ESG en impact gerelateerde onderwerpen. Hij ontmoette Sinzer, voormalig boutique consultancy, in 2019 overgenomen door Grant Thornton om daar de duurzaamheidspraktijk te versterken, en sinds 2008 actief in ESG en impact strategie, meten en rapporteren.
Rob: “Wij investeren in life sciences om de levenskwaliteit van mensen te verbeteren, dat is onze missie. Onze investeringsstrategieën zijn gericht op het gebruik van life sciences om een nieuwe generatie therapeutica te creëren (door middel van nieuwe medicijnen of nieuwe medische apparaten) of het gebruik van de wetenschap om de motor te zijn voor duurzaamheid in grote industriële processen – simpelweg: de gezondheid van mensen en de gezondheid van de planeet. Ons overkoepelend doel is om mensen te helpen bij een lang, gezond en bevredigend leven. Vanaf 1972 richten we ons op innovatie als de motor van positieve impact en verandering. Dus onze portfolio bevat veel interessante bedrijven die baanbrekende therapeutica ontwikkelen voor patiënten en revolutionaire technologie voor duurzaamheid. We zoeken altijd naar uitzonderlijke wetenschap en uitzonderlijke ondernemers. Als je bedenkt waar we in investeren, dan heeft dat intrinsiek al positieve impact. Wij werken aan de verbetering van levenskwaliteit. Impact is belangrijk voor ons, maar we wisten dat we meer konden doen en volgens het wetenschappelijk principe van ‘als je het niet kan meten, dan kun je het niet verbeteren’ zochten we een beter manier om onze impact te kwantificeren.”
“Sofinnova heeft een heel sterke relatie met haar investeerders: onze ‘Limited Partners’. We begrepen hun groeiende interesse in het kwantificeren van ESG-prestaties en impact, wilden de informatie en voortgang leveren die ze nodig hadden, en we wilden ze helpen beter te communiceren met hun eigen aandeelhouders over de gecreëerde waarde in de Sofinnova portfolio’s. We wisten wel dat onze investeringen veel impact hadden, maar we hadden het nooit systematisch gemeten. Wat betreft ESG hebben we de uitdaging dat we een zeer divers portfolio hebben, van pre-revenue start-ups met één medewerker, tot gevestigde, beursgenoteerde bedrijven. Dat maakt een uniform ESG-beleid een uitdaging, want de verwachtingen en eisen die je aan die verschillende bedrijven kunt stellen, variëren sterk. Als investeerder in innovatie en als bouwer van bedrijven, zien we de waarde van het constant beoordelen van onze prestaties en het aanwijzen waar het beter kan. Het was met dit in ons achterhoofd dat het voor ons duidelijk werd dat wij ons ESG- en impactbeleid naar een hoger plan moesten tillen.”
“Impact zat altijd al in ons DNA. Sofinnova past de beginselen van good governance al sinds haar oprichting in 1972 toe. Zij is een lange-termijn ondertekenaar van France Invest’s Charter (Investor Commitment to Growth Charter) en we hebben ons altijd gericht op ESG-gerelateerde onderwerpen in onze portfoliobedrijven. Wij voeren al jarenlang onderzoek uit onder onze bedrijven, en voeren regelmatig gesprekken op directieniveau, met als resultaat dat we globaal wisten wat die bedrijven doen op het brede gebied van ESG. We monitorden dat en rapporteerden er over. Maar het was een open circuit: we verzamelden data, analyseerden en rapporteerden erover, maar hadden geen gestructureerde aanpak om verandering teweeg te brengen binnen de bedrijven op detailniveau. We wilden verder gaan in onze eigen verantwoordelijkheid: ESG-inzichten weer terugkoppelen naar de bedrijven en actiepunten en verbetering identificeren. Maar hoe? Er zijn legio manieren om ESG en impact te meten, het is een relatief nieuw veld. Dus wat is de beste manier? Hoe meet je? En vooral: hoe boek je die vooruitgang: hoe maak je impact?”
“We wilden graag een kleiner, ‘boutique’ consultancybureau vinden, dat zich hier exclusief op richt en vooral al wat jaren praktijkervaring heeft. Kennis is overdraagbaar, ervaring is dat niet; die moet je persoonlijk opdoen. We zochten een bureau waar de mensen persoonlijk geloven in wat ze doen. Dus we keken naar Sinzer en naar wat ze hadden gedaan. Ik belde en kreeg Emma aan de lijn, die de verschillende ESG- en impact projecten beschreef die ze in de afgelopen paar jaar hadden gedaan. Dat was overtuigend! Het team bleek perfect te passen bij de Sofinnova-cultuur en bij wat ons te doen stond. De referenties van Sinzer’s andere klanten waren ook enorm goed, dat hielp ook!”
‘Wat er voor mij uit sprong was dat Rob bleef benadrukken dat hij overtuigd moest worden en dat dit niet slechts een voorbeeld van ‘greenwashing’ zou moeten zijn. En verder dat hij echt impact wilde verbeteren en niet alleen maar ESG-bewijs oplepelen. Zo kijken wij er ook naar, dus het was een goede eerste kennismaking. En hoewel je sceptisch was, Rob, had je mijns inziens je huiswerk al wel gedaan. Je wist heel goed wat jullie te doen stond en wat het vooral niet mocht zijn. Wij zaten op één lijn over hoe je het moet aanpakken: maak het realistisch, begin klein. En dan kun je opschalen. Wij weten dat het een moeilijke fase is om de bal intern aan het rollen te krijgen. De investeringsteams moet je echt aan boord krijgen. Dat doe je door een eenvoudig en simpel proces te bieden dat duidelijke voordelen heeft; iedereen is druk en toch wil je van ze dat ze nieuwe en andere dingen gaan doen. Het ‘Keep it simple’ idee is een principe dat we deelden. En hoewel een simpel proces het moeilijkste is om te maken, waren we het er meteen over eens dat het zo moest.”
Rob: “We zochten naar zinvolle ESG-gegevens om aan onze investeerders te rapporteren. Ons portfolio bestrijkt het hele life science-spectrum aan bedrijven; van nieuwe en kleine tot grotere, meer gevestigde bedrijven, in de diverse therapeutische gebieden, waaronder biofarmaceutisch-gerichte bedrijven en bedrijven in de medische apparatuur. Ons Industrial Biotech team werkt in sectoren zo divers als Food, Agriculture, Chemicals en Materials. We moesten iets vinden dat werkt over dit hele spectrum en dat toch cijfers oplevert die we kunnen consolideren in een betekenisvolle analyse: Nogal een uitdaging!’
Emma: ‘Als je ‘standaard’ ESG-metrics zou gebruiken, levert dat voor de kleinere bedrijven vaak weinig bruikbare gegevens op. Denk aan vragen over een CO2-reductie beleid of een gender pay-gap beleid onder personeel: voor een start-up met drie man in een kleine, gehuurde kantoorruimte valt daar nog weinig op te rapporteren, terwijl je van een bedrijf dat bijna naar de beurs gaat wel mag verwachten dat zij dit op orde hebben. En tegelijkertijd wil je die start-up wel stimuleren om al voordat zij gaan opschalen over deze zaken na te denken. Het moest dus maatwerk zijn. Uiteindelijk hebben we voor Sofinnova’s materiele ESG-thema’s relevante kpi’s voor dat brede spectrum ingedeeld over vier stadia van ESG-volwassenheid. Dat wil zeggen dat dezelfde indicatoren worden gebruikt voor alle bedrijven in het portfolio, maar dat we per groeifase van de bedrijven andere ESG-scores verwachten omdat zij meer of minder ‘volwassen’ zijn op dit vlak. Zo krijgt elk bedrijf een passende score en relevante vervolgstappen, waar het aan kan werken.” Rob: “Met de ervaring van Emma en haar team en onze ‘drive’ om alles bij elkaar te brengen en functionele, praktische systemen te ontwikkelen, werd het een heel plezierig proces. Sinzer staat altijd open voor suggesties en past die toe waar het kan. We hebben alles grondig kunnen afwegen en dan kom je bij een geweldige oplossing uit: dit Maturity Model voldoet perfect aan onze behoeften.”
Rob: “Neem CO2: omschakelen naar een groene elektriciteitsbron is voor start-ups een goede stap. De meer volwassen versie daarvan is via CO₂-neutraal naar ‘net zero’ of zelfs CO₂-negatief. Bedrijven in de meer geavanceerde fases van hun ontwikkeling en groei hebben de middelen om dat te doen en dragen vaak ook meer bij aan de uitstoot van broeikasgassen dan bedrijven in een vroeger stadium van ontwikkeling: de doelstellingen zijn daar dan ook meer relevant. In de incubatie, of startersfase ben je volop bezig het bedrijf eerst maar eens te laten draaien. Wij helpen onze bedrijven om al in een vroeg stadium over ESG na te denken zodat ze de mindset, het bewustzijn en de sensitiviteit kunnen ontwikkelen die met ze mee groeit als hun bedrijf groeit. Ook met ESG heb je concrete doelen nodig om naartoe te werken. Elk van de kpi's heeft een verstrekkende doelstelling om de bedrijven echt te pushen om iets opmerkelijks te doen, maar het wordt altijd bereikt door een aantal kleine behapbare stappen.”
Rob: ”En dat levert uiteindelijk ook financiële meerwaarde bij de verkoop. Kopers zijn tegenwoordig echt op zoek naar ESG-factoren in het bedrijf: hebben ze een goed bestuur en goede resultaten qua veiligheid? Is het personeel gemotiveerd en enthousiast en aangesloten bij het succes van het bedrijf? Steeds vaker zien we dat kopers de ESG factoren meewegen in de due diligence, waardoor het een impliciete waardecreërende invloed krijgt waar we toegang toe willen hebben. Want dat vloeit uiteraard weer terug naar de investeerders, als verbeterde prestatie bij onze exit. Everyone wins!”
Rob: “We toetsten ons Maturity Model in elke fase van ontwikkeling bij onze investment managers en dappere CEO’s die vrijwillig proefpersoon durfde te zijn! Zij moeten hier uiteindelijk mee werken. Ze snapten het meteen, waardoor de invoering soepel ging; het was instinctief logisch en eenvoudig in gebruik, met een duidelijke filosofie van minimale inspanning en maximale output! Dan heb je een winnende formule te pakken. De ‘keep it simple’ regel die Emma al noemde werkt.”
Rob: “Ja, zeker: het lijkt eenvoudig, maar het levert zeer concrete resultaten. Het stuurt onze bedrijven op meerdere niveaus. Als je van alle portfolio-bedrijven vraagt om naar een groene energieleverancier over te stappen, en dat zijn er een stuk of 70, dan heeft die kleine stap ineens een grote impact! Hetzelfde geldt voor de andere kpi’s. Een beleid invoeren voor gelijke wervingskansen: als je dit consistent doet met elk bedrijf en je vermenigvuldigt dit met alle bedrijven in de portfolio, dan nog eens vermenigvuldigt met alle portfolio’s en strategieën in het Sofinnova netwerk, dan zie je een substantieel ‘multipliereffect’! Dat is het Sofinnova standpunt: we hebben de mogelijkheid om kleine acties te versterken door onze verantwoorde beleggingsstrategie toe te passen in al onze portfolio’s en daardoor kunnen we met elke stap impact creëren in de praktijk.”
Rob: “Bedrijven sturen op ESG en impact is uiteindelijk een levend proces - het stopt niet na een eenmalige evaluatie – het groeit, evolueert en de best practices worden steeds bijgeschaafd. Tegelijk veranderen ook de eisen van de markt voortdurend. De SFDR en de EU Taxonomy komen eraan: nieuwe wetgeving rondom ESG. Daar moeten we op kunnen reageren en zaken aanpassen om te zorgen dat we kunnen voldoen aan de nieuwe regelgeving. Ons ESG en impact model is zo ontwikkeld dat het aangepast kan worden aan de veranderende omgeving, de behoeften en de doelstellingen van de verantwoorde belegger.”
Emma: “Het veld van ESG en impact is nog in ontwikkeling. Zo zijn daar nu de nieuwe SFDR en EU Taxonomie, maar sommige criteria voor rapportage onder die regelgeving moeten nog worden vrijgegeven. Toch kun je als vermogensbeheerder nu niet stil blijven zitten, want LP’s en andere stakeholders vragen steeds meer om ESG en impact informatie. En het verbeteren van ESG en impact resultaten helpt ook in het verbeteren van de financiële waarde van het portfolio. Wie vooroploopt in ESG en impact, houdt zelf de regie bij vragen vanuit stakeholders, en bij de toepassing van nieuwe standaarden. Dat is precies wat Sofinnova nu doet.”
Rob: “Dat houdt in dat we samenwerken, ook met andere General Partners (GP’s). Die zou je kunnen bestempelen als concurrenten, maar het is een belangrijk onderdeel van Sofinnova’s filosofie om juist met hen samen te werken. Het is uiteindelijk een teamsport. Wij leiden de formatie van onze syndicaten, en werken samen met andere fondsbeheerders en strategische investeerders om de groei van onze portfoliobedrijven te ondersteunen. We zoeken de samenwerking met investeerders die aanvullende kwaliteiten hebben maar dezelfde filosofie. Als we niet op een coöperatieve en samenwerkende manier optreden, dan zullen onze portfoliobedrijven zich verliezen in concurrerende doelstellingen en prioriteiten. Ze zullen genoodzaakt zijn om jaarlijks aan verschillende ESG onderzoeken te rapporteren, of steeds aparte impact informatie te moeten leveren aan elk van hun investeerders. Dat is niet bevorderlijk voor ons doel om ze levensreddende producten te laten produceren. Het delen van onze aanpak en het hebben van een eenduidige aanpak samen met andere investeerders is een manier om een impuls te geven aan efficiëntie. En zo delen we ‘best practices’ en zorgen voor kruisbestuiving tussen al onze portfoliobedrijven over en weer.”
Rob: “Impact heeft een lange traditie bij ons. De bedrijven waarin wij beleggen hadden altijd al een impact op mensenlevens. Bij Sofinnova zijn onze medewerkers net zo divers als de patiëntenpopulaties die wij bedienen. Maar de verandering is dat we nu duidelijk kunnen uitdrukken wat die impact van onze bedrijven is en hoe onze aanpak qua verantwoord beleggen de motor is voor verandering bij onze bedrijven. Het verankert hoe wij verandering waarmaken.”
Rob: “Ik denk dat over vijf jaar, ESG iets is waar we het niet meer over hebben: het is dan iets wat we ‘gewoon doen’. Dat klinkt saai, maar eigenlijk is het een enorme verandering. Het wordt het nieuwe normaal. We maken geen heisa van het uitvoeren van een financiële due diligence: het hoort er gewoon bij. Tegenwoordig is ESG de nieuwe manier om waarde te creëren in een bedrijf en als je het niet doet, dan grijp je duidelijk mis. Investeerders, doelondernemingen en kopers verwachten het.”
Emma: “Sofinnova’s ESG-maturity benadering is innovatief, maar ze hebben ook een speciaal impactfonds. Dit fonds zal aangemerkt worden als een ‘artikel 9 fonds’ onder de SFDR, maar nog belangrijker is dat het de impactdoelen en resultaten net zo behandelt als de financiële winstdoelen. Niet veel vermogensbeheerders doen dat op die manier.”
Rob: “Klopt, in ons impact fonds bijvoorbeeld stellen we het creëren van ‘impactwinst’ gelijk aan het behalen van ‘financiële winst. ’We willen dat onze investeerders er op kunnen vertrouwen dat wij onze beloftes kunnen waarmaken.”