Werken met zzp-ers, niet zonder risico

Voordelen van het inhuren van zzp-ers 

Er zijn verschillende redenen waarom werken met een zzp-er interessant kan zijn.  

• Een zzp-er biedt flexibiliteit. U kunt tijdens drukte het inzetten van zzp-ers opschalen of tijdens rustige periodes het inzetten juist verminderen.
• Zzp-ers zijn specialisten in hun vakgebied. U heeft een duidelijke opdracht die de zzp-er gaat uitvoeren. Omdat de zzp-er specialist is, weet hij precies waarmee hij aan de slag moet. Zzp-ers hebben hierdoor vaak een hoger prijskaartje, maar bieden wel hun expertise aan voor uw opdracht.
• Geen administratieve verplichtingen. U loopt bijvoorbeeld geen risico bij ziekte en hoeft geen werkgeverslasten te betalen. De belasting betaalt de zzp-er zelf , net als dat de zzp-er  bijvoorbeeld zelf moet regelen dat hij een pensioen heeft en eventueel een verzekering voor arbeidsongeschiktheid. 

Schijnzelfstandigheid 

Een risico is echter dat de arbeidsrelatie erg kan lijken op een dienstverband. Om te beoordelen of sprake is van een echte zelfstandige of loondienst, zijn nog steeds de volgende aspecten van belang: 

• (persoonlijke) arbeid, 
• loon
• een gezagsverhouding.  

Is het antwoord op al deze vragen “ja”, dan is sprake is van loondienst. Is het antwoord op 1 of meer van deze vragen “nee”, dan is geen sprake van loondienst.  

Om tot een goede beoordeling te komen, kijkt de Belastingdienst naast de overeenkomst  naar de feitelijke omstandigheden. De gezagsverhouding tussen een werkgever en een werknemer is meestal het lastigst te beoordelen: een opdrachtgever mag aan een zzp-er wel instructies geven, maar de zzp-er moet zelf kunnen bepalen of hij/zij een opdracht aanvaardt of niet, op welke wijze en wanneer die uitgevoerd wordt. 

De in 2021 geïntroduceerde pilot met de Webmodule is nog steeds een bruikbaar instrument om te bepalen of er sprake is van ondernemerschap of niet. Uiteindelijk blijft van belang dat de zzp-er voldoet aan de eisen van zelfstandig ondernemerschap; vanwege het fiscale en arbeidsrechtelijk risico. 

Fiscaal risico 

De Belastingdienst heeft op haar website de zogeheten ‘modelovereenkomsten’ gepubliceerd voor algemeen gebruik, maar ook specifieke voor verschillende branches en beroepsgroepen. Het gebruik van deze modelovereenkomsten in geval van zzp-ers leidt in principe niet tot de verplichting loonheffingen af te dragen of te voldoen. Voorwaarde is wel dat de overeenkomst wordt nageleefd. Tot uiterlijk 1 januari 2025 staat handhaving door de Belastingdienst op een laag pitje. Een garantie is het niet, zeker niet omdat zzp-ers vaak dezelfde werk verrichten als werknemers. 

Arbeidsrechtelijk risico 

Niet alleen de Belastingdienst maar ook de zzp-er zelf kan  het standpunt innemen dat hij eigenlijk werknemer is. Dit kan zich bijvoorbeeld voordoen als er een conflict is met de zzp-er, of, als zijn overeenkomst niet wordt verlengd. Als vast komt te staan dat er sprake is van een dienstverband, heeft hij recht op het minimumloon (of cao-loon), loondoorbetaling bij ziekte, recht op vakantiedagen en vakantiegeld, de verplichting pensioenpremies af te dragen en niet te vergeten bescherming bij ontslag.  

De vraag of sprake is van een arbeidsverhouding wordt momenteel grotendeels ‘ingekleurd’ door rechterlijke uitspraken. Vooral bij platformarbeid is er een trend waarbij eerder sprake is van een arbeidsovereenkomst. Denk aan de bezorgers van Deliveroo, de pakketbezorgers van PostNL, de chauffeurs van Uber en de schoonmakers van Helpling.  

Deliveroo 

Dat maaltijdbezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst is inmiddels door zowel de kantonrechter als het Gerechtshof Amsterdam bevestigend beantwoord. Inmiddels is ook de Hoge Raad van mening dat maaltijdbezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Voor de aanwezigheid van een gezagsverhouding is de vraag of het betreffende werk organisatorisch is ingebed in de organisatie van werkgever (in plaats van of de werkgever zich inhoudelijk met het werk bemoeit), steeds belangrijker. Dus: of het werk tot de kernactiviteiten van werkgever behoort en de werkzaamheden een structureel karakter hebben binnen de organisatie van werkgever.  

Als het werk is ingebed in de organisatie, dan is al snel sprake van een gezagsverhouding (en daarmee meestal een arbeidsovereenkomst). Ook staat het ontbreken van een persoonlijke verplichting tot het verrichten van arbeid niet (meer) in de weg aan het aannemen van een arbeidsovereenkomst.  

Wetgeving 

Het wachten is nu op de door de Minister van SZW aangekondigde wetgeving, waarvan zeker is dat deze voortborduurt op de ingeslagen weg van het Deliveroo-arrest. 

Tips om een dienstbetrekking zoveel mogelijk te voorkomen 

• Voorkom leiding en toezicht over de zzp-er. Maak duidelijke afspraken over het resultaat van de opdracht, maar geef geen of zo min mogelijk instructies over hoe het resultaat bereikt moet worden. Laat verder de overeenkomst met een zzp-er niet te lang doorlopen en zorg ervoor dat de zzp-er zelf de nodige certificaten in handen heeft voor de uitvoering van de opdracht.
• Zorg voor zo min mogelijk gelijkenissen met uw werknemers. Ga met een ex-werknemer na afloop van een arbeidsovereenkomst geen zzp-relatie aan. Voer verder geen functioneringsgesprekken met de zzp-er. Betaal de zzp-er niet door tijdens vakantie en ziekte.
• Laat de zzp-er vrij om zijn werktijden te bepalen. Laat de zzp-er zoveel mogelijk gebruik maken van zijn eigen bedrijfsmiddelen. Geef de zzp-er de ruimte om zoveel mogelijk zijn eigen werktijden en locatie te bepalen.
• Maak bij voorkeur gebruik van door de Belastingdienst beoordeelde modelovereenkomsten en handel hier ook naar. Bij eventueel verlopen van de modelovereenkomst kan overwogen worden om een verlenging van de geldigheidsdatum te verzoeken.
• De webmodule kan nog steeds vrijblijvend worden ingevuld om een indicatie te krijgen van de arbeidsrelatie waarbij de uitkomst ‘buiten dienstbetrekking’, ‘dienstbetrekking’ of ‘geen oordeel’ kan zijn; 

Beoordeel tijdens de werkzaamheden periodiek of nog steeds volgens de schriftelijke afspraken wordt gewerkt. 

Als opdrachtgever bent u zelf verantwoordelijk voor de juiste beoordeling van de relatie met de opdrachtnemer. Het inschatten zo’n situatie is vaak lastig. Wilt u weten over werken met zzp-ers of wilt u uw zzp-overeenkomst laten beoordelen?  

Neem contact op met één van onze specialisten