Impactmeting

Effecten meten? Begin met impactgerichte aanpak!

Door:
Aimée van der Wolde,
Joyce Lagerweij
insight featured image
Het aantonen van de effecten van preventieve beleidsmaatregelen in de zorg is vaak moeilijk. Enerzijds omdat de te verwachten effecten onduidelijk zijn en anderzijds omdat de doelen van deze maatregelen en interventies vaak (te) breed zijn geformuleerd. Als gevolg waaieren de activiteiten van de uitvoerende hulp- en zorgverleners uit over veel terreinen en in veel richtingen. Hoe zorgt u ervoor dat u de effecten en de impact achteraf wel goed kan meten?
Onderwerpen

Het raamwerk voor succesvolle impactmeting

Afgebakende doelen, activiteiten die hierop aansluiten en monitoring tijdens de uitvoering in samenwerking met een brede vertegenwoordiging van betrokkenen. Dit is de succesformule die het u mogelijk maakt de effecten van preventie in kaart te brengen. Bovendien zorgt deze impactgerichte werkwijze voor een effectievere inzet van middelen en meer grip op het behalen van uw gestelde doelen. Met deze formule ondersteunde Sinzer-Grant Thornton van 2018 tot 2021 ook de gemeente Leeuwarden bij het impactgericht implementeren van een interventie rondom preventieve jeugdhulp. Met succes!

Hoe werkt impactgericht werken?

Met impactgericht werken sturen we op maatschappelijk resultaat. Hierbij is het gebruik en het monitoren van data essentieel. Bij de gemeente Leeuwarden en onderwijs- en zorgpartners deden we dit met een combinatie van kwalitatieve, kwantitatieve en financiële data en gaven we hen zo grip op preventieve jeugdhulp.

Het doel van preventieve jeugdhulp gemeente Leeuwarden
De gemeente Leeuwarden zet sinds 2018 jeugdondersteuners in op Integrale Kind Centra (IKC) (onderwijs- en opvanglocaties). Zo geven zij alle kinderen de kans om zich op hun eigen manier optimaal te ontwikkelen. Heeft een kind daar ondersteuning bij nodig? Dan zorgt de jeugdondersteuner ervoor dat de hulp of de zorg zo vroeg en dicht mogelijk bij het kind beschikbaar is.

Duidelijke aanpak zorgt voor duidelijke effecten

We monitorden drie jaar lang de pilot met het plaatsen van jeugdondersteuners op integrale kindcentra en paste daar verschillende effectmetingen op toe. Op die manier toonden we aan dat het jeugdhulpgebruik effectiever is geworden. Dit bleek uit de volgende resultaten:

  • Sneller de juiste ondersteuning voor kinderen en gezinnen die hulp nodig hebben.
  • De problematiek achter het kindgedrag is beter in beeld.
  • Het gebruik van jeugd-GGZ is afgenomen.
  • Er is een toename van laagdrempelige en systeemgerichte hulp.
  • De samenwerking tussen onderwijs, zorgaanbieders en de gemeente is verbeterd. Dit draagt bij aan effectievere zorgroutes.

Nulmeting als basis voor maatwerk

Onze impactadviseurs voerden een nulmeting uit om zo tot speerpunten voor elk IKC te komen. Deze nulmeting bestond uit:

  • een profiel van de buurt van het IKC;
  • een inventarisatie van kind- en gezinsproblematiek en zorggebruik op kindniveau door leerkrachten en IB-ers;
  • het in kaart brengen van de zorgstructuur en -cultuur binnen het IKC; en
  • een overzicht van de toewijzingen binnen de Jeugdwet op IKC-niveau.

Dit vormde de basis voor het maatwerk van de jeugdondersteuners.

Monitoring geeft grip op resultaat

In een tussen- en nameting reflecteerden we op de ontwikkelingen rondom de speerpunten en op de manier waarop veranderingen gerealiseerd waren.

Begin 2020 deden we de eerste nameting. De jeugdondersteuners waren toen een jaar aan het werk. Tijdens deze nameting inventariseerden we de problematiek en het zorggebruik opnieuw en voerden we gesprekken met de jeugdondersteuners over hun ervaringen. Dit gaf ons inzicht in de voortgang ten opzichte van de speerpunten. Op basis hiervan deden we aanvullende aanbevelingen.

Tijdens een eindmeting, halverwege 2021, deden we voor de derde keer een inventarisatie van de problematiek en het zorggebruik. Hierbij vroegen we interne en externe samenwerkingspartners van de jeugdondersteuners naar hun ervaringen met de aanpak. Daarnaast analyseerden we tussen oktober 2018 en juni 2021 de Jeugdwet-toewijzingen. Casussen waar een jeugdondersteuner bij betrokken was, beschreven we tot in detail en monetariseerden we in een kosten-batenanalyse. Per casus stelden we vast welke extra inzet binnen en buiten het IKC plaatsvond door de betrokkenheid van de jeugdondersteuner en welke verwachte verergering van problematiek en overige inzet van zorg daarmee voorkomen was. Zo kregen we meer zicht op de potentiële besparingen door de inzet van de jeugdondersteuner. Per casus leidde dit gemiddeld tot een besparing van 14.590 euro voor de gemeente Leeuwarden.

Met deze eindmeting maakten we de eerste effecten van de inzet van de jeugdondersteuners voor kinderen, ouders, onderwijs- en zorgorganisaties en de gemeente inzichtelijk. Daarnaast leidde de eindmeting tot aanbevelingen voor de komende jaren op de huidige en nieuwe locaties waar de gemeente met jeugdondersteuners gewerkt.

Meer weten?

Meer weten over impactgericht werken en het monitoren van impact in de zorg? Neem contact met ons op!