Vanaf 26 juni 2017 moet iedereen die een aandelenbelang heeft van meer dan 25 procent als ‘Ultimate Beneficial Owner’ (UBO) geregistreerd zijn. Dat volgt uit de vierde Europese anti-witwasrichtlijn. Er zijn echter nog weinig stappen gezet om een register op te zetten waarin deze informatie over UBO’s wordt vermeld. Niet in wetgeving en niet in operationele zin. Dat het register er komt is echter zeker. Wat betekent dit voor UBO’s en waar moeten zij rekening mee houden? Betekent dit dat de persoonlijke gegevens vanaf 26 juni 2017 openbaar zijn en eenieder daar toegang toe heeft? En hoe is de privacy gewaarborgd?
Deadline 26 juni wordt niet gehaald
Nederland heeft zich met de vierde Europese anti-witwasrichtlijn verplicht om een register in te stellen waarin de gegevens van de ultimate benificial owner (UBO) zijn vermeld. Het conceptwetsvoorstel daartoe is op 30 maart jl. ter raadpleging gepubliceerd. Tot 28 april was er gelegenheid om op het conceptwetsvoorstel te reageren; daarna vangt de parlementaire behandeling van het wetsvoorstel aan.
Omdat ook nog met de feitelijke implementatie van het UBO-register een aanvang moet worden gemaakt, is de verwachting dat de deadline van 26 juni 2017 niet wordt gehaald. Het lijkt niet reëel dat de Kamer van Koophandel haar systemen vóór die datum zodanig heeft ingericht dat UBO-registratie mogelijk is. Bovendien is het de vraag of het parlement dan wel voldoende aandacht heeft voor de impact van het UBO-register op de privacy en hoe de privacy het best beschermd kan worden.
Welke gegevens worden openbaar?
Het UBO-register maakt immers persoonlijke gegevens van de betrokkenen voor een ieder openbaar toegankelijk. De volgende gegevens worden vastgelegd:
- naam;
- geboortemaand en -jaar;
- nationaliteit en woonstaat;
- aard en omvang van het gehouden economisch belang (te vermelden met bandbreedtes van 25, 50, 75 en 100 procent).
Daarnaast krijgt een aantal autoriteiten, waaronder de AIVD, het OM, de belastingdienst en de AFM toegang tot gegevens zoals:
- adres;
- geboortedag, -plaats en –land;
- het BSN nummer of een buitenlands fiscaal identificatienummer (TIN).
Voor wie geldt de registratieplicht?
Het UBO-register gaat deel uitmaken van het handelsregister. De entiteiten die nu al verplicht zijn om zich in te schrijven in het handelsregister, zijn na inwerkingtreding van het wetsvoorstel ook verplicht om de UBO te registeren. Dat betekent dat deze verplichting geldt voor alle NV’s, BV’s, maatschappen, VOF’s, CV’s, OWM’s, coöperaties, stichtingen, verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid en verenigingen zonder volledige rechtsbevoegdheid die in het handelsregister zijn ingeschreven.
Eenmanszaken, publiekrechtelijke rechtspersonen en VVE’s zijn uitgezonderd van de registratieverplichting, omdat, volgens de minister, deze ondernemingen een laag risicoprofiel hebben. Ook buitenlandse rechtspersonen zijn van registratie uitgezonderd, ook als zij wel een (hoofd- of neven)vestiging in Nederland hebben. Momenteel wordt onderzocht of de inschrijving van de UBO ook moet plaatsvinden voor openbare fondsen voor gemene rekening.
De UBO-registratie geldt dus voor verschillende rechtsvormen. Het is daarom niet altijd duidelijk wie de UBO is. Het Ministerie van Financiën publiceert op een later moment twee besluiten waarin per rechtsvorm wordt vermeld wie als UBO wordt aangemerkt.
UBO’s in kaart brengen om voorbereid te zijn
De onduidelijkheden met betrekking tot de personen wie als UBO worden geregistreerd, voor welke rechtsvormen inschrijving verplicht is en dat het UBO-register (nog) niet operationeel is en ook geen zicht bestaat op de termijn waarbinnen het register gereed zal zijn, leidt tot onzekerheid bij (mogelijke) betrokkenen.
Onze verwachting is in ieder geval dat de deadline van 26 juni 2017 te vroeg is en dat het wetsvoorstel op een later moment in werking treedt. Niettemin is het goed om vanaf die datum in kaart te hebben wie de UBO’s zijn, mocht het zo zijn dat deze informatie met terugwerkende kracht tot 26 juni moet worden verstrekt. Tot slot adviseren wij diegenen die bezwaren hebben om in het UBO register te worden opgenomen graag over de alternatieve mogelijkheden. Te denken valt aan , of trusts.
Centraal aandeelhoudersregister
Een ander wetsvoorstel, dat hiermee verband houdt, betreft het wetsvoorstel tot instelling van een centraal aandeelhoudersregister (CAR). Aanvankelijk was het de bedoeling dat de invoering daarvan samenliep met de invoering van het UBO-register, maar deze samenloop is losgelaten. Het doel van het centraal aandeelhoudersregister is om alle aandeelhouders van NV’s en BV’s te registeren. Houders van bijvoorbeeld certificaten van aandelen worden niet ingeschreven in het CAR. Het register zelf wordt beheerd door de KNB (Koninklijke Notariële Broederschap).
